Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Rafał Batorowicz po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia W. K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2010 r. sygn. akt III SA/Gd 457/09 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi W. K. na uchwałę Rady Powiatu B. z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie wyrażenia zgody na nieodpłatne nabycie akcji postanawia: oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 lutego 2010 r., sygn. akt III SA/Gd 457/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odmówił skarżącemu - W. K. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi na uchwałę Rady Powiatu B. z dnia [...] marca 2009 r., nr [...], w przedmiocie wyrażenia zgody na nieodpłatne nabycie akcji.
W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji stwierdził, że we wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym (obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie radcy prawnego) W. K. oświadczył, że sam prowadzi gospodarstwo domowe, nie osiąga dochodów, nie posiada jakiegokolwiek majątku, w tym nieruchomości, oszczędności, przedmiotów o wartości przekraczającej 3000 euro. Ponadto, na skutek egzekucji prowadzonej przez komornika sądowego utracił gospodarstwo rolne. Wnioskodawca podał, że jest dłużnikiem banku, Agencji Nieruchomości Rolnych oraz gminy, zaś łączna wysokość zadłużenia wynosi 1050000 zł. Zarządzeniem referendarza z dnia 11 grudnia 2009 r. wnioskodawca został zobowiązany do przedłożenia w terminie 7 dni następujących dokumentów: oświadczenia, czy nadal pozostaje w związku małżeńskim; zaświadczenia z urzędu gminy o wysokości rocznych dochodów osiąganych z gospodarstwa rolnego; wyciągów ze wszystkich posiadanych przez małżonków rachunków i lokat bankowych z ostatnich trzech miesięcy, a w przypadku ich nieposiadania - złożenia przez każdego z małżonków stosownego oświadczenia w tym przedmiocie; oświadczenia w przedmiocie majątku małżonki; dokumentów obrazujących wysokość ponoszonych przez wnioskodawcę lub jego małżonkę miesięcznych wydatków związanych z kosztami utrzymania wraz z dokumentami je potwierdzającymi; w związku z zadeklarowanym brakiem dochodów - oświadczenia czy otrzymuje pomoc finansową, w tym także od członków rodziny; oświadczenia, czy korzysta obecnie z jakichkolwiek form pomocy społecznej; oświadczenia w przedmiocie zarejestrowanych na niego lub na jego małżonkę pojazdów mechanicznych; dokumentów obrazujących aktualny stan zadłużenia wobec ZUS/KRUS, urzędu skarbowego, banków i innych podmiotów; dowodów dotyczących egzekucji aktualnie prowadzonej na majątku wnioskodawcy. W piśmie procesowym z dnia 6 stycznia 2010 r. W. K. wyjaśnił jedynie, że pozostaje w związku małżeńskim, a pomiędzy małżonkami istnieje ustrój rozdzielności majątkowej, na potwierdzenie czego przedstawił odpis umowy majątkowej małżeńskiej z dnia [...]. Wskazał ponadto, że nie posiada gospodarstwa rolnego, pojazdów mechanicznych, oszczędności i nie korzysta z pomocy społecznej, zaś do pisma dołączył kopie orzeczeń w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego oraz należności sądowej. Jednocześnie uchylił się od podania stanu majątkowego małżonki.
Sąd pierwszej instancji uznał, że o przyznaniu stronie prawa pomocy nie decyduje tylko jej własny stan majątkowy z pominięciem majątku współmałżonka. Małżonkowie mają bowiem względem siebie obowiązek pomocy, obejmujący swym zakresem także prowadzenie procesów sądowych i pokrywanie związanych z nimi kosztów, zaś obowiązku tego nie niweczy zniesienie między małżonkami wspólności ustawowej. Dla dokonania prawidłowej oceny rzeczywistych możliwości płatniczych wnioskodawcy niezbędne są, w ocenie Sądu pierwszej instancji, informacje dotyczące stanu majątkowego jego małżonki, których wnioskodawca nie przedstawił.