Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący : sędzia NSA Jerzy Sulimierski po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2009 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia "M." Spółki z o.o. w W. nad N. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. z dnia 15 września 2009 r. sygn. akt III SA/Po 492/08 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi "M." Spółki z o.o. w W. nad N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopaliny bez wymaganej koncesji postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w P. postanowieniem z dnia 15 września 2009 r., sygn. akt III SA/Po 492/08 odmówił "M." Spółce z o.o. w W. nad N. przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi tej Spółki na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] lipca 2008 r., nr [...], dotyczącą ustalenia opłaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopalin bez wymaganej koncesji.
Sąd stwierdził, że ciężar dowodu spoczywa na podmiocie wnoszącym o prawo pomocy. Obowiązek sądu w tej kwestii wyczerpuje się poprzez wezwanie strony do uzupełnienia oświadczenia majątkowego. Zdaniem Sądu, oświadczenie majątkowe przedłożone na urzędowym formularzu budziło wątpliwości i okazało się niewystarczające dla oceny zdolności płatniczych strony. Wynika z niego, że Spółka, pomimo całkowitego wyczerpania kapitału zakładowego (250.000 zł) i zaprzestania działalności w zakresie wydobywania żwiru, nie została postawiona w stan likwidacji i nie zgłoszono wniosku o ogłoszenie jej upadłości. Jednocześnie dochodzi zwrotu zadatków wpłaconych tytułem umowy kupna nieruchomości (640.000 zł).
Z dodatkowych wyjaśnień i przekazanej dokumentacji wynika, że koszty działalności spółki są finansowane przez wspólników. Pomimo wezwania, strona nie określiła ani wysokości otrzymywanych środków finansowych, ani tytułu prawnego tych świadczeń. Wskazała jedynie, że nie są to dopłaty. Sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego stwierdził, że rozchody spółki (640.000 zł - zadatki na zakup złóż żwiru, 32.000 zł - inni dostawcy) znacznie przewyższyły jej ujawnione przychody (250.000 zł kapitału zakładowego oraz 92.000 zł od odbiorców jej usług). Kwoty przekazane tytułem umowy kupna złóż żwiru zatem prawie dwukrotnie przekraczają całość deklarowanych przychodów Spółki. Dowodzi to, zdaniem Sądu, że jeszcze w okresie prowadzenia działalności gospodarczej źródłem finansowania działalności spółki były środki pochodzące od wspólników.
Sąd podkreślił, że strona ubiegająca się o prawo pomocy powinna wykazać brak możliwości uiszczenia kosztów postępowania sądowego na gruncie wszystkich dostępnych jej źródeł finansowania. Niewystarczające jest powołanie się na zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej.
W zażaleniu Spółka wniosła o uchylenie powyższego postanowienia bądź o jego zmianę i przyznanie częściowej pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych lub ustanowienia adwokata. Stwierdziła, że w krótkim siedmiodniowym terminie nie była w stanie wykonać wszystkich zaleceń Sądu, jednakże starała się w miarę możliwości to uczynić. Część dokumentacji znajdowała się u pierwszej księgowej, która była osobą bardzo ciężko chorą, niedawno umarła, i odzyskanie przechowywanych u niej dokumentów firmy może być wysoce utrudnione. Próby odzyskania zadatków są prowadzone drogą negocjacji z właścicielami złóż, których eksploatacja mogłaby pomóc w odrobieniu strat. Wspólnicy, po utracie wyłożonych pieniędzy, nie dysponują środkami na dalsze dopłaty do działalności spółki.