Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Gabriela Jyż Sędzia NSA Dorota Dąbek (spr.) Sędzia del. WSA Jacek Czaja po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej wniosku Prezydenta Miasta Zgierza z dnia 14 grudnia 2021 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta Zgierza a Prezydentem Miasta Białegostoku w przedmiocie potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych postanawia: wskazać Prezydenta Miasta Białegostoku jako organ właściwy do załatwienia sprawy.
Pismem z (...) grudnia 2021 r. Prezydent Miasta Z. (dalej także: wnioskodawca) wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta Z. a Prezydentem Miasta B. w przedmiocie potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dla S. M. (dalej także: świadczeniobiorca).
We wniosku wskazano, że Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. (...) w Z. zwrócił się z wnioskiem z (...) sierpnia 2021 r. do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z. o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym S. M., który był hospitalizowany w tejże placówce od (...) do (...) sierpnia 20(...) r. We wniosku Szpitala, jako ostatni adres pacjenta podano: Z., ul. (...). Z kolei Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Z. ustalił, że ostatnim adresem zameldowania Pana M. na pobyt stały był B., ul. (...).
Wobec powyższego wnioskodawca, zawiadomieniem z (...) października 2021 r. przekazał Prezydentowi Miasta B. sprawę świadczeniobiorcy, uznając się jednocześnie organem niewłaściwym dla rozpatrzenia sprawy. W piśmie wskazano, że S. M. był ostatnio zameldowany na pobyt stały w B. przy ul. (...). Z kolei, pismem z dnia (...) listopada 2021 r. Prezydent Miasta B. odesłał otrzymane wcześniej dokumenty, wskazując jednocześnie, iż podmiotem właściwym do rozpatrzenia sprawy jest wnioskodawca. Ze zgromadzonej dokumentacji wynika bowiem, iż Pan M. nie przebywa pod żadnym weryfikowalnym adresem z zamiarem stałego pobytu, zatem - zdaniem organu - jest osobą bezdomną.
We wniosku o rozstrzygnięcie sporu o właściwość Prezydent Miasta Z. wskazał, że w sytuacji braku miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy właściwość miejscową organu do wydania decyzji, o której mowa w art. 54 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 ze zm.; dalej: u.ś.o.z.) tj. decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, ustala się z uwzględnieniem art. 21 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeksu postępowania administracyjnego (obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz. 735; dalej: k.p.a.) tj. według ostatniego miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy. Przy ustaleniu miejsca zamieszkania świadczeniobiorcy należy posiłkować się treścią art. 25 Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.; dalej: k.c.). W świetle tego przepisu o miejscu zamieszkania decyduje czynnik zewnętrzny (fakt przebywania) oraz wewnętrzny (zamiar stałego pobytu). Fakt meldunku może potwierdzić, że dana osoba przebywa w danej miejscowości z zamiarem stałego pobytu.
Wnioskodawca uznał, że z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że S. M. jest obecnie osobą bezdomną, a ostatnim udokumentowanym miejscem jego zamieszkania - potwierdzonym zameldowaniem na pobyt stały - był adres w B. Zdaniem wnioskodawcy właściwym dla rozpatrzenia sprawy o potwierdzenie prawa do świadczeń opieki zdrowotnej jest Prezydent B.
Prezydent Miasta B. pismem z (...) stycznia 2022 r. - stanowiącym odpowiedź na wniosek - wniósł o wskazanie, że do potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dla ww. świadczeniobiorcy właściwy jest Prezydent Miasta Z. Organ argumentował, że w przypadku wniosku o potwierdzenie prawa do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych nie ma zastosowania art. 101 ust. 1, 2, 2a i 3 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.; dalej: u.p.s.). Powołany przez wnioskodawcę art. 21 § 1 pkt 3 k.p.a. stanowi, że dopiero jeżeli żadna ze stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - właściwość organu ustala się według miejsca ostatniego ich zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju. Prezydent Miasta B. stwierdził, że Miasto B. nie jest ostatnim udokumentowanym miejscem zamieszkania S. M., gdyż we wniosku Dyrektora Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Z. z dnia (...).08.2021 r. o wydanie decyzji potwierdzającej prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych S. M., został wskazany ostatni adres zamieszkania: Z., ul. (...). Powyższy adres był również wskazywany przez MOPS w Z. w dokumentacji załączonej do sprawy, m.in. w zapytaniach wysyłanych do innych organów. Z kolei w notatce sporządzonej w dniu (...).08.2021 r. przez Specjalistę Pracy Socjalnej A. K., która odwiedziła ostatni adres zamieszkania Pana M. przy ul. (...) w Z., widnieje informacja, iż "od 3 lat w lokalu mieszkalnym nr (...) zamieszkuje inna rodzina". Powyższe dowodzi, iż - zdaniem Prezydenta Miasta B. - był to ostatni znany adres zamieszkania świadczeniobiorcy w okresie późniejszym niż adres ostatniego zameldowania na stałe w B. przy ul. (...), skąd został wymeldowany dnia (...).06.2008 r. Ponadto Z. jest miejscem, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące wszczęcie postępowania, tj. udzielenie świadczeń zdrowotnych przez Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Z.