Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mirosław Trzecki po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej M.F. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 2137/18 o odrzuceniu skargi M.F. na pisemne stanowisko Krajowej Rady Notarialnej z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie niemożności rozpatrzenia w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego odwołania od uchwały negatywnie opiniującej działalność notariusza postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Postanowieniem z 20 grudnia 2018 r., sygn. akt VI SA/Wa 2137/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (1) odrzucił skargę M.F. na pisemne stanowisko Krajowej Rady Notarialnej z [...] września 2018 r. w przedmiocie niemożności rozpatrzenia w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego odwołania od uchwały negatywnie opiniującej działalność notariusza oraz (2) zwrócił wpis od skargi.
Sąd I instancji orzekał w następującym stanie sprawy:
Uchwałą z [...] lipca 2018 r. nr [...] Rada Izby Notarialnej w Warszawie negatywnie oceniła działalność notariusza M.F. i wydała w stosunku do notariusza ujemną ocenę w rozumieniu art. 16 § 3 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1796 ze zm.; dalej p.n.).
Pismem z [...] września 2018 r. Krajowa Rada Notarialna (dalej "Rada") stwierdziła niemożność rozpatrzenia przedstawionej sprawy w trybie ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.; dalej "k.p.a.").
Rada wyjaśniła, że pismo skarżącej zatytułowane "Odwołanie" nie może być rozpatrzone w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Zaskarżona przez skarżącą uchwała nie posiada znamion decyzji administracyjnej lub postanowienia, gdyż sama w sobie nie rozstrzyga władczo o prawach lub obowiązkach podmiotu, do którego jest skierowana. Zarówno protokół z wizytacji, jak i przedmiotowa uchwała zawierająca negatywną ocenę pracy notariusza - jako informacja o stwierdzonym stanie faktycznym oraz jego ocena - mogą stanowić dowód w ewentualnym postępowaniu w sprawie odwołania notariusza, o którym mowa w art. 16 § 3 p.n. Dopiero to postępowanie prowadzić będzie do wydania aktu indywidualnego noszącego wszelkie znamiona rozstrzygnięcia organu administracji publicznej w indywidualnej sprawie i tym samym podejmowanego w oparciu i z zachowaniem przepisów k.p.a.
WSA w Warszawie odrzucił skargę na powyższe pismo.
Zdaniem Sądu, ocena wydana przez Radę Izby Notarialnej (dalej "RIN") w trybie art. 44 § 3 p.n. nie stanowi rozstrzygnięcia mającego charakter decyzji administracyjnej, od której służy odwołanie. Ocena taka nie jest tożsama z opinią wydaną w trybie art. 106 k.p.a., od której przysługuje zażalenie. Uchwała, w której RIN wyraziła powizytacyjną ocenę nie rozstrzyga bowiem władczo o prawach lub obowiązkach skarżącej. Jest ona jedynie potwierdzeniem stanu faktycznego ustalonego podczas wizytacji. Wydanie tej oceny nie kreuje praw czy obowiązków skarżącej, ale może być przesłanką do odwołania notariusza przez Ministra Sprawiedliwości, jednakże aby to nastąpiło Minister najpierw musi wszcząć w tym przedmiocie postępowanie administracyjne. W sytuacji wszczęcia takiego postępowania i odwołania notariusza oceny powizytacyjne będą jedynie elementami składowymi materiału dowodowego w sprawie (wyrażonymi w formie uchwały, gdyż stosownie do art. 36 § 1 p.n. organy kolegialne zajmują stanowisko w formie uchwał), które Minister swobodnie ocenia i nie jest nimi związany. Związanie następuje dopiero opinią wydaną przez Radę Izby Notarialnej w trybie art. 106 k.p.a., od której przysługuje zażalenie, a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego. WSA wskazał, że ocena powizytacyjna jest oceną stanu faktycznego dokonaną przez wizytatorów na podstawie ich spostrzeżeń i ustaleń dokonanych podczas wizytacji i ani Krajowa Rada Notarialna, ani tym bardziej sąd administracyjny nie mogą ingerować w treść tej oceny przed dokonaniem oceny materiału dowodowego w postępowaniu o ewentualnym odwołaniu notariusza.