Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA: Aleksandra Wrzesińska-Nowacka, po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia J. K. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 lipca 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 1534/16 w przedmiocie wniosku o wyłączenie sędziów w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 marca 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych postanawia oddalić zażalenie.
Postanowieniem z dnia 5 lipca 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1534/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek J. K. (dalej: "skarżący") o wyłączenie sędziów od orzekania w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 marca 2016 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia WSA, że w piśmie z dnia 5 lipca 2017 r. skarżący zawarł wniosek o wyłączenie całego składu sędziowskiego, który ma orzekać w dniu 5 lipca 2017 r. w przedmiotowej sprawie. Sędziowie, których wniosek dotyczył złożyli oświadczenia, z których wynika że po ich stronie nie występują żadne okoliczności, które mogłyby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do ich bezstronności. Sąd wskazał, że nie zachodzą również ustawowe przesłanki z art. 18 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.; dalej "p.p.s.a."). W związku z powyższym WSA uznał, że wniosek podlega oddaleniu.
Na powyższe rozstrzygnięcie skarżący wniósł zażalenie, podnosząc m. in., że złamane zostało prawo do rozpoznania sprawy w innym składzie sędziowskim. Zażalenie dotyczyło dwóch postanowień z jednej daty. Zażalenie na odrzucenie wniosku o wyłączenie sędziów zostało rozpoznane w dniu 1 marca 2018 r., sygn. akt II FZ 94/18.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 19 p.p.s.a., wyłączenie sędziego na wniosek strony następuje wówczas, gdy zachodzą takie okoliczności, które mogłyby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Przepis ten łącznie z art. 18 p.p.s.a. ustanawia instytucję wyłączenia sędziego, będącą gwarancją procesową zasady obiektywizmu i bezstronności, a więc gwarancją tego, że rozstrzygnięcie w sprawie zawisłej przed sądem nie będzie determinowane przez osobiste zapatrywania, uprzedzenia lub interesy osoby je wydającej. Stosownie zaś do treści art. 20 p.p.s.a., strona składająca wniosek o wyłączenie sędziego obowiązana jest wskazać i jednocześnie uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Na stronie spoczywa zatem obowiązek wskazania przyczyny wyłączenia oraz powołania okoliczności lub dowodów uprawdopodobniających istnienie tej przyczyny.
Okoliczności, o których mowa w art. 19 p.p.s.a. obejmują zarówno te związane z osobistymi stosunkami między sędzią, a stroną czy jej przedstawicielem, ale także inne uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne, które w przypadku konkretnego sędziego mogą budzić uzasadnione wątpliwości co do wydania orzeczenia opartego na w pełni zobiektywizowanych przesłankach. Przez stosunki osobiste należy, w świetle ugruntowanego już orzecznictwa, zarówno sądów administracyjnych jak i sądów powszechnych, rozumieć relacje charakteryzujące się istnieniem więzi uczuciowej, emocjonalnej (niezależnie od tego, czy wywołuje ona emocje pozytywne czy negatywne), gospodarczej (ekonomicznej). Inne uzasadnione okoliczności mogą dotyczyć np. wcześniejszych związków sędziego z daną, konkretną sprawą (poprzez wykonywanie obowiązków służbowych jeszcze przed objęciem przez niego funkcji sędziego). Wyłączenie sędziego nie może jednak następować automatycznie. W każdej sprawie należy indywidualnie oceniać, czy i na ile okoliczności te mają wpływ na bezstronność sędziego. Analizowany przepis nie może przy tym służyć do utrudniania działalności sądów. Wątpliwości co do bezstronności sędziego muszą zatem mieć charakter realny, a nie tylko potencjalny. Nie mogą one wynikać tylko z subiektywnego przekonania strony, ale z istnienia ważnych powodów, które obiektywnie potwierdzają istnienie podstaw wskazanych w art. 19 p.p.s.a. (por. postanowienie NSA z 20 listopada 2014 r., II OZ 1247/14- dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).