Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA : Edyta Anyżewska po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia Gminy i Miasta K. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Gl 311/07 w zakresie odrzucenia wniosku Gminy i Miasta K. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku w sprawie ze skargi Ochotniczej Straży Pożarnej w R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 r. postanawia: oddalić zażalenie.
Wyrokiem z dnia 20 listopada 2007 r., sygn. akt I SA/Gl 311/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił - na skutek skargi Ochotniczej Straży Pożarnej w R. - decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...], utrzymującą w mocy decyzję Burmistrza Miasta i Gminy K. w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2005 r.
Odpis powyższego wyroku wraz z uzasadnieniem doręczony został z urzędu stronom postępowania, tj. organowi odwoławczemu w dniu 24 grudnia 2007 r. oraz stronie skarżącej (poprzez pełnomocnika) w dniu 2 stycznia 2008 r.
Wyrok stał się prawomocny z dniem 2 lutego 2008 r. (prawomocność stwierdzono postanowieniem z dnia 18 lutego 2008 r.).
W piśmie z dnia 4 marca 2008 r. Gmina i Miasto K. wniosła o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wskazanego wyroku, dołączając wniosek o dokonanie tych czynności sądowych.
W motywach wniosku Gmina podniosła, iż wynik postępowania sądowego w przedmiotowej sprawie ma bezpośredni wpływ na prawa i obowiązki Gminy w zakresie ustalenia zobowiązania podatkowego stanowiącego jej dochód. Zaskarżona decyzja dotyczy bowiem stosunku prawnopodatkowego pomiędzy stroną skarżącą (podatkowym dłużnikiem) a Gminą (podatkowym wierzycielem). Gmina powinna być w tym stanie rzeczy traktowana jako strona, a jej interes prawny wynika z art. 4 ust. 1 pkt 1 lit a) ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. nr 203, poz. 1966 ze zm.). Gmina nie była jednak traktowana jako strona postępowania sądowoadministracyjnego, mimo że uczestniczyła w postępowaniu administracyjnym, i nie mogła złożyć w terminie wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku. O zapadłym rozstrzygnięciu dowiedziała się w dniu 27 lutego 2008 r. z pisma Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Stąd Gmina nie ponosi winy w uchybieniu terminu, gdyż nie została powiadomiona o terminie rozprawy.
Zaskarżonym obecnie postanowieniem z dnia 17 marca 2008 r. Sąd wojewódzki odrzucił wniosek Gminy stwierdzając, że jest on niedopuszczalny w świetle art. 88 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej P.p.s.a.
Sąd zauważył, że przedmiotowy wniosek o przywrócenie terminu został złożony przez podmiot, nie będący ani stroną (w rozumieniu art. 32 P.p.s.a.) ani też uczestnikiem postępowania (art. 33 § 1 P.p.s.a.), a zatem niemający legitymacji procesowej do działania w postępowaniu sądowoadministracyjnym.
Status uczestników postępowania z mocy prawa (art. 33 § 1 P.p.s.a.) mają podmioty legitymowane potencjalnie do wniesienia skargi, które z tego uprawnienia nie skorzystały, a występowały w prowadzonym wcześniej postępowaniu administracyjnym (por. J. Borkowski: Ustawy o dwuinstancyjnym sądownictwie administracyjnym, część II, Monitor Prawniczy 2003, nr 8, s. 348). Gmina takim podmiotem nie jest. Decyzję wymiarową w przedmiocie podatku od nieruchomości wydał w niniejszej sprawie - jako organ podatkowy I instancji - Burmistrz Miasta i Gminy K. Żaden przepis prawa nie przyznaje uprawnienia organowi I instancji do przekształcania się w określonej fazie postępowania z organu podejmującego władcze rozstrzygnięcia w podmiot kwestionujący takie rozstrzygnięcia w drodze skargi (por. post. NSA z dnia 9 października 2000 r., sygn. akt II SA/Gd 2159/00, LEX nr 46440). Powierzenie organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej w formie decyzji administracyjnej, niezależnie od tego, czy nastąpiło to na mocy ustawy, czy też w drodze porozumienia, wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego w trybie postępowania administracyjnego czy też sądowoadministracyjnego (por. wyrok NSA z dnia 16 lutego 2005 r., sygn. akt OSK 1017/04, LEX nr 171164).