Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej sprawy ze skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 20 lipca 2016 r. sygn. akt I SA/Sz 414/16 w sprawie ze skargi G.S. reprezentowanej przez opiekuna prawnego K.S. na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Ministra Finansów z dnia 10 lutego 2016 r. nr ITPB4/4511-597/15/RH w przedmiocie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych postanawia: odmówić dopuszczenia K.S. do udziału postępowaniu sądowoadministracyjnym w charakterze uczestnika
II FSK 3146/16
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 20 lipca 2016 r., sygn. akt I SA/Sz 414/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, po rozpoznaniu skargi G.S. (skarżąca), reprezentowanej przez opiekuna prawnego K.S., uchylił interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 10 lutego 2016 r. w przedmiocie zastosowania przepisów prawa podatkowego oraz zasądził zwrot kosztów postępowania. Od tego wyroku Minister Finansów wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną żądając jego uchylenia i rozpoznania skargi, ewentualnie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, a także zasądzenia kosztów postępowania.
Pełnomocnik skarżącej, pismem z dnia 2 lipca 2018 r., poinformował, że skarżąca zmarła w dniu 14 stycznia 2018 r. Do pisma dołączono poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię Odpisu skróconego aktu zgonu. Jednocześnie tym samym pismem, pełnomocnik strony, zgłosił udział w sprawie K.S., syna skarżącej, który nabył spadek po zmarłej skarżącej wprost na podstawie ustawy. Do pisma załączono też pełnomocnictwo K.S. do reprezentowania go w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym. Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Zgłoszenie K.S. do udziału w postępowaniu nie zasługuje na uwzględnienie. W myśl art. 33 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.) - dalej : p.p.s.a., udział w charakterze uczestnika może zgłosić osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego. Jak przyjmuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych, zasadniczą przesłanką dopuszczenia konkretnej osoby do postępowania sądowego jest ustalenie, czy posiada ona interes prawny, na który mogłoby oddziaływać orzeczenie zapadłe w postępowaniu, do którego zgłasza się jako uczestnik (por. np. postanowienia NSA: z dnia 10 listopada 2017 r., sygn. akt I FPS 2/17; z dnia 3 września 2014 r., sygn. akt II OZ 783/14 oraz z dnia 7 maja 2013 r., sygn. akt II FSK 754/11; cyt orzeczenia dost. na: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). O tym, czy podmiot ubiegający się o udział w postępowaniu sądowoadministracyjnym ma interes prawny w danej sprawie, decyduje norma prawa materialnego, na której oparto zaskarżony akt administracyjny, i z której podmiot legitymujący się tym interesem może wywodzić swoje uprawnienia. Interes prawny to taki interes, który jest chroniony przez prawo, a ochrona ta polega na możliwości żądania od organu administracji podjęcia określonych czynności mających na celu zrealizowanie interesu lub usunięcia zaistniałego zagrożenia. Aby interes prawny mógł być zaspokojony, musi być on interesem osobistym, własnym, indywidualnym, znajdującym swoją podstawę w konkretnym przepisie prawa materialnego oraz potwierdzenie w okolicznościach faktycznych (por. J. Borkowski w. B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2005, s. 224 i n.). Od tak pojmowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny. W takim przypadku określony podmiot jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, nie można jednak wskazać przepisu prawa, który stanowiłby podstawę jego roszczenia i w konsekwencji uprawniał go do żądania stosownych czynności organu administracji. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że interes faktyczny to interes indywidualny, który nie został w żaden wyraźny sposób wzięty pod ochronę przez obowiązujące prawo (W. Jakimowicz, Publiczne prawa podmiotowe, Zakamycze 2000, s. 126). Stwierdzenie interesu prawnego polega na ustaleniu związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa materialnego a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającego na tym, że akt stosowania tej normy może mieć wpływ na sytuację prawną podmiotu w zakresie jego pozycji materialnoprawnej. Jeżeli natomiast akt stosowania danej normy nie wywiera bezpośredniego wpływu na sferę sytuacji prawnej danego podmiotu, wówczas nie można mówić o jego interesie prawnym, a więc także o statusie strony w postępowaniu, w którym dochodzi do konkretyzacji danej normy prawnej W ocenie Naczelnego Sadu Administracyjnego przesłanka ta nie zachodzi w rozpoznawanej sprawie. Skarżący nie wykazał, że wynik sprawy dotyczy jego interesu prawnego, We wniosku nie powołał się na żaden przepis prawa materialnego, z którego mógłby wynikać jego interes prawny w udziale w niniejszym postępowaniu. Niezależnie od tego należy zauważyć, że w analizowanym przypadku sprawa ze skargi G.S. na indywidualną interpretację Ministra Finansów z dnia 10 lutego 2016 r., dotyczy praw i obowiązków ściśle związanych z osobą skarżącej. Wynik postępowania sądowoadministracyjnego nie dotyczy interesu prawnego K.S. Instytucję indywidualnej interpretacji prawa podatkowego regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r., nr 8, poz. 60 ze zm.). Jej istota polega na tym, że w sytuacji, w której podatnik na tle konkretnego stanu faktycznego ma wątpliwości co do wykładni danego przepisu może złożyć do Ministra Finansów ( w stanie prawnym mającym zastosowanie w sprawie) wniosek o wydanie w jego sprawie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Indywidualna interpretacja prawa podatkowego jest ukształtowanym przez organ i wydanym na wniosek zainteresowanego wzorem wykładni praw, który zawiera reguły wykładni i rozumienia pojęć oraz zwrotów obowiązującego prawa dla sytuacji faktycznej istniejącej lub mogącej zaistnieć w przyszłości, a opisanej we wniosku o interpretację (H. Dzwonkowski, Charakter prawny indywidualnych interpretacji podatkowych - wybrane zagadnienia, [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego. Księga Jubileuszowa Profesora Ryszarda Mastalskiego, Wrocław 2009, str. 143). Rozstrzygnięcie zawierające interpretację prawa podatkowego nie jest rozstrzygnięciem władczym (por. postanowienie NSA z dnia 9 grudnia 2010 r., I GSK 11/10. Nie ma także charakteru aktu stosowania prawa. Organ podatkowy, wydając interpretację, nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy w tym wypadku jest zakreślony stanem faktycznym przedstawionym przez pytającego we wniosku (art. 14c Ordynacji podatkowej).