Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA: Tomasz Zborzyński (sprawozdawca), Sędzia NSA: Anna Dumas, Sędzia NSA: Krzysztof Winiarski, po rozpoznaniu w dniu 20 września 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi E. Sp. z o.o. w R. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 376/09 w sprawie ze skargi E. Sp. z o.o. w R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 3 marca 2009 r., nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r. postanawia: odrzucić skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Postanowieniem z dnia 6 sierpnia 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odrzucił skargę E. Sp. z o.o. w R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 3 marca 2009 r., nr [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych za 2006 r. W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd wskazał, że spółka nie uiściła w terminie wpisu od skargi, pomimo stosownego wezwania. Zarządzenie zawierające wezwanie zostało pozostawione w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia po dwukrotnym awizowaniu przesyłki, która przez spółkę nie została odebrana.
W skardze z dnia 31 grudnia 2010 r. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Łd 376/09, spółka zarzuciła Sądowi naruszenie prawa materialnego i dokonanie błędnych ustaleń faktycznych, a w konsekwencji odrzucenie skargi. W ocenie skarżącej, wydanie postanowienia doprowadziło do wyrządzenia spółce szkody w postaci konieczności zapłacenia niesłusznego podatku dochodowego od osób prawnych w kwocie 50.648,- zł.
W uzasadnieniu skargi, spółka wskazała, że nie doręczono jej wezwania do uiszczenia wpisu od skargi. Ponieważ brak było dowodu na doręczenie stronie wezwania, nie było podstaw prawnych do odrzucenia skargi. Sąd naruszył tym samym art. 67 § 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. z 2002 r. Nr 153 Poz. 1270 ze zm., dalej: P.p.s.a.) Autor skargi podał, że wzruszenie zaskarżonego postanowienia w drodze innych środków prawnych nie było i aktualnie nie jest możliwe, a nadto stwierdził, że w sprawie występuje wyjątkowy przypadek, wymieniony w art. 285a § 2 P.p.s.a., uzasadniający wniesienie skargi, ponieważ spółka nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, a niezgodność z prawem wynikała z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 285a §1 P.p.s.a., skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, gdy przez jego wydanie została stronie wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie orzeczenia w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Ponadto ustawa przewiduje, że w wyjątkowych sytuacjach, gdy strona mimo istnienia takiej możliwości nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych, wniesienie skargi jest możliwe, dotyczy to jednak tylko przypadków, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka i obywatela (art. 285a § 2 P.p.s.a.).
Art. 285e P.p.s.a. określa wymagania formalne skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, "skarga ta jest środkiem procesowym jeszcze bardziej sformalizowanym niż skarga kasacyjna i wymaga od jej autora - profesjonalnego pełnomocnika - precyzyjnego skonkretyzowania każdego z wymogów konstrukcyjnych, których w razie stwierdzonych uchybień nie będzie już mógł uzupełnić, a także sformułowania skargi w zgodzie z wymogami przewidzianymi dla każdego pisma procesowego" (por. Dauter B., Gruszczyński B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX, 2011). Art. 285e § 1 P.p.s.a. określa wymogi konstrukcyjne skargi, którymi są m.in. uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy (por. art. 285e § 1 pkt 4 P.p.s.a.) oraz wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono stosując art. 285a § 2 - że występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi (por. art. 285e §1 pkt 5 P.p.s.a). Jeżeli skarga nie spełnia któregokolwiek z wymagań konstrukcyjnych określonych w art. 285e §1 P.p.s.a, Naczelny Sąd Administracyjny odrzuca ją na posiedzeniu niejawnym (por. art. 285h § 1 P.p.s.a.).