Referendarz Sądowy Dariusz Pirogowicz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 27 maja 2008 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku P.D. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi P. D. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] stycznia 2008 r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia częściowego kredytu studenckiego postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
P. D. wnioskiem z dnia 29 kwietnia 2008 r. uzupełnionym wnioskiem z dnia 21 maja 2008 r. zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze swojej skargi na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] stycznia 2008 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia częściowego kredytu studenckiego.
W uzasadnieniu wniosku skarżąca wskazała na swoja trudną sytuację finansową. Podała, że zamieszkuje wraz z rodzicami w domu, który jest własnością rodziców jej ojca. Działalność gospodarcza prowadzona przez ojca skarżącej jest mało dochodowa, ponosi więc ona duże koszty utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego, a także koszty leczenia matki będącej rekonwalescentka po operacji kręgosłupa. Skarżąca podała, że ponosi koszty dojazdu do pracy w kwocie [...] złotych miesięcznie. Posiada samochód osobowy marki "[...]" o wartości [...] złotych. Rodzina skarżącej posiada nieruchomość rolną o pow. [...] ha. Trzyosobowe gospodarstwo domowe skarżącej utrzymuje się z jej dochodów z pracy w kwocie [...] złotych miesięcznie oraz dochodów jej ojca uzyskiwanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, wynoszących wg oświadczenia [...] złotych miesięcznie. Zgodnie z oświadczeniem skarżąca nie posiada żadnych oszczędnościami ani przedmiotów wartościowych oraz nie zatrudnia i nie pozostaje w innym w innym stosunku prawnym z adwokatem lub radca prawnym.
Mając powyższe na uwadze stwierdzono co następuje.
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku. Zgodnie zaś z art. 245 § 1 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym.
W niniejszej sprawie P. D.l wnosi o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym, o którym mowa w art. 245 § 3 powołanej wyżej ustawy, tj. o zwolnienie od kosztów sądowych. W myśl tego przepisu prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Przy czym przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje - gdy strona wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy). Z przepisu tego wynika, że ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania sądowego spoczywa na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy. To wnioskodawca jako osoba zainteresowana winien wykazać zasadność złożonego wniosku oraz spełnienie ustawowych przesłanek.
W badanej sprawie P. D. nie wykazała, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania w pełnej wysokości bez ryzyka wystąpienia uszczerbku swojego utrzymania. Przeciwnie w przedstawionym stanie faktycznym dotyczącym jej sytuacji materialnej nie można stwierdzić, by poniesienie kosztów procesu (na obecnym etapie postępowania jest to wpis w kwocie 200 złotych) leżało poza zakresem jej możliwości finansowych. Skarżąca posiada stałe i regularne źródło dochodów w postaci wynagrodzenia za pracę w kwocie [...] złotych a jej ojciec prowadzi działalność gospodarczą (świadczenie usług transportowych), która wprawdzie według oświadczenia skarżącej przynosi jedynie dochód w kwocie [...] złotych miesięcznie, niemniej stanowi dodatkowe stałe źródło utrzymania rodziny. Wskazać także należy, że rodzina posiada gospodarstwo rolne o pow. [...] ha, które również stanowić może dodatkowe źródło dochodu (skarżąca w odwołaniu od decyzji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego wydanej w pierwszej instancji wspomina o uzyskiwanych przez jej ojca dopłatach z Unii Europejskiej). W tej sytuacji nie można przyjąć, że poniesienie kosztów procesu w pełnej wysokości może spowodować uszczerbek w jej niezbędnych kosztach utrzymania - co uzasadniałoby przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 powołanej ustawy.
Podkreślić należy, że instytucja prawa pomocy przewidziana ww. przepisami stanowi pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w swoich koniecznych kosztach utrzymania. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych swoich kosztów utrzymania. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa. Przy czym to skarżąca musi wykazać brak możliwości zabezpieczenia środków niezbędnych do prowadzenia procesu przez własne oszczędności.
W tej sytuacji, na podstawie art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, postanowiono jak w sentencji.