Referendarz sądowy Grzegorz Antas Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2011 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku B. G. i S. G. o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym w sprawie ze skargi B. G. i S. G. na uchwałę Zarządu Dzielnicy [...] m.st. W. z dnia [...] 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zakwalifikowania do zawarcia umowy najmu lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu od skargi (wyznaczonego w wysokości 300 zł) na uchwałę Zarządu Dzielnicy [...] m.st. W. z [...] 2010 r. w przedmiocie odmowy zakwalifikowania do zawarcia umowy najmu lokalu z mieszkaniowego zasobu gminy B. G. i S. G. złożyli wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.
W uzasadnieniu wniosku oraz w oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach sporządzonym na urzędowym formularzu PPF wnioskodawcy podali, że pozostają w gospodarstwie domowym wraz z trójką pełnoletnich dzieci. Środki finansowe, którymi dysponuje gospodarstwo domowe, według ich oświadczenia, wynoszą około [...] zł (w skali miesiąca) i pochodzą z zasiłku otrzymywanego przez wnioskodawczynię (kwota [...] zł) oraz dochodów osiąganych przez dzieci z tytułu zatrudnienia (córka pozostaje zatrudniona na umowę na czas nieokreślony, najmłodszy syn zaś wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia). Najstarszy syn ma przyznaną rentę socjalną ([...] zł) i ze względu na stan zdrowia nigdzie nie pracuje. Składający wniosek, według złożonego oświadczenia, nie posiadają żadnych oszczędności.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Z konstrukcji instytucji prawa pomocy wynika, że na wnioskodawcy ciąży obowiązek wykazania trudnej sytuacji materialnej, która dawałby podstawę do przyznania tego uprawnienia.
Złożony w niniejszej sprawie wniosek został oceniony jako niezasadny z tego względu, że informacje w nim przedstawione wskazują na to, iż wnioskodawcy są w stanie wygospodarować z uzyskiwanych dochodów środki pozwalające pokryć koszty postępowania sądowego. Zobowiązanie finansowe jakie ciąży aktualnie na skarżących, po wniesieniu przez nich skargi na uchwałę z [...] 2010 r., to wpis sądowy (od skargi). Ciężar finansowy tego zobowiązania, wyznaczony zarządzeniem z 30 grudnia 2010 r. na kwotę 300 zł, jest na tyle nieznaczny w kontekście ujawnionych dochodów gospodarstwa domowego (ponad 4000 zł), że możliwe jest jego samodzielne udźwignięcie, bez potrzeby uciekania się o przyznanie prawa pomocy. Powyższe stanowisko oparte jest na stwierdzeniu, że z załączonych akt administracyjnych (w zakresie dotyczącym uzyskiwanych przez członków rodziny dochodów obliczonych na potrzeby oceny kryterium dochodowego, k. 151-153 akt) wynika, że wnioskodawcy zaniżyli dochody gospodarstwa domowego wskazując, że faktyczna kwota netto ich dochodów odpowiada kwotom brutto. Uwzględnienia wymaga to, że skarżący mają zapewnione warunki bytowe, a dochody przez nich uzyskiwane mają charakter względnie stały. Wprawdzie w formularzu wnioskodawcy nie zamieścili zbiorczej, szczegółowej informacji obrazującej wysokość ponoszonych, bieżących kosztów utrzymania, niemniej nie ma podstaw, by uznać, że stronę obciążają wydatki szczególnego rodzaju, wyższe niż przeciętne. Wskazywana w uzasadnieniu wniosku choroba syna, zły stan zdrowia wnioskodawczyni, czy tez podwyższa kosztów czynszu w zamieszkiwanym lokalu mieszkalnym są okolicznościami wpływającymi negatywnie na dochody gospodarstwa domowego, wydatki z tym związane nie uniemożliwiają jednak, by źródłem porycia kosztów postępowania sądowego mogły się stać środki finansowe uzyskiwane przez tych członków rodziny, którzy posiadają zatrudnienie (lub osiągają inne równoważne dochody). Przyjąć też trzeba, że z uwagi na to, iż skarżący wezwanie do usunięcia naruszenia prawa skierowali [...] 2010 r., a skargę na uchwałę Zarządu Dzielnicy [...] m.st. W. wnieśli w [...] 2010 r., do momentu wystąpienia z wnioskiem o prawo pomocy mieli możliwość w nadwyżce dochodów nad wydatkami szukać źródła sfinansowania udziału profesjonalnego pełnomocnika w postępowaniu (w charakterze zastępcy procesowego), jeżeli jego udział uznają za konieczny. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że celem instytucji prawa pomocy jest zagwarantowanie dostępu do sądu tylko tym osobom, których wyjątkowo trudna sytuacja materialna (równoważna stanowi ubóstwa) nie pozwala na poniesienie kosztów postępowania (por. postanowienie z 21 lipca 2008 r., sygn. I FZ 287/08). Mając na uwadze, że w rozpoznawanej sprawie skarżący nie wykazali, iż znajdują się w takiej właśnie sytuacji, spełniając ustawowe przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 w związku z art. 246 § 1 pkt 1 p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji postanowienia.