Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Aneta Żak po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2016 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku Spółdzielni [...] w [...] o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym - zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia adwokata w sprawie ze skargi Spółdzielni [...] w [...] na decyzję Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia [...] lipca 2015 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.
Wyrokiem z dnia 1 grudnia 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Spółdzielni [...] w [...] na decyzję Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia [...] lipca 2015 r. w przedmiocie umorzenia postępowania administracyjnego.
Uznając, że istnieje konieczność weryfikacji ww. wyroku jako niezgodnego z orzecznictwem sądów administracyjnych, skarżąca Spółdzielnia wystąpiła z wnioskiem o prawo pomocy w zakresie całkowitym wskazując w nim, że nie posiada środków na opłacenie kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa prawnego oraz podnosząc brak możliwości uzyskania środków bez uszczerbku dla prowadzonej działalności. We wniosku wskazano, że wysokość majątku Spółdzielni wynosi [...] zł, wartość środków trwałych za ostatni rok -[...] zł, wysokość straty z ubiegły rok obrotowy według bilansu wyniosła zaś [...] zł oraz na saldo ujemne na dwóch rachunkach bankowych strony oraz brak środków w kasie. Wnioskodawczyni wyjaśniła ponadto, że osiąga przychody z prowadzonej działalności handlowej oraz z wyprzedaży majątku ujawniając, że średniomiesięczny przychód ze sprzedaży wynosi [...] zł, zaś średniomiesięczne koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą wynoszą [...] zł. Strona oświadczyła, że do uregulowania pozostają jej zobowiązania w wysokości [...] zł, zaś należności wynoszą [...] zł, z czego [...] zł to kwota, której termin płatności jest dłuższy niż 12 miesięcy, Wnioskodawczyni sprecyzowała, że są to przede wszystkim należności wynikające ze sprzedaży nieruchomości. We wniosku podano ponadto, że należności trudnościągalne wynoszą [...] zł, zaś należności w kwocie [...] zł są dochodzone przez Spółdzielnię na drodze sądowej.
Mając powyższe na uwadze należało zważyć, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 2 ustawy dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), dalej: p.p.s.a., osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), zaś w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania (pkt 2).
W odniesieniu do przesłanek przyznawania prawa pomocy na podstawie art. 246 § 2 p.p.s.a., jak również okoliczności ujawnionych w rozpoznawanym wniosku należało stwierdzić, że skarżąca Spółdzielnia nie wykazała, że spełnia wskazaną w art. 246 § 2 pkt 1 p.p.s.a przesłankę nieposiadania żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, bądź też przesłankę braku dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, co uzasadniałoby częściowe uwzględnienie wniosku na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a.
Zauważenia wymaga, że w odniesieniu do ustanowionych przez ustawodawcę warunków przyznawania prawa pomocy osobie prawnej bądź innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że pomoc finansowa ze strony Państwa przysługuje z założenia jedynie podmiotom, które nie mogą z powodów od siebie niezależnych zdobyć środków koniecznych do realizacji swych celów, a w ich ramach - do prowadzenia postępowania sądowego. Akcentowany w rozpoznawanym wniosku brak wolnych środków, które mogłyby zostać przeznaczone na pokrycie kosztów postępowania nie stanowi zatem okoliczności wystarczającej do stwierdzenia, że wniosek ten oparty jest na uprawnionych podstawach. Uznając, że pojęcia stanu majątkowego nie należy zawężać do środków finansowych pozostających na koncie bankowym w orzecznictwie sądów administracyjnych stwierdza się, że skuteczne wystąpienie przez osobę prawną oraz inną organizację nieposiadającą osobowości prawnej o przyznanie prawa pomocy wymaga nie tylko powoływania się tylko na to, że aktualnie wnioskodawca nie dysponuje środkami na poniesienie kosztów procesu, ale także musi także wykazać, że nie ma ich, mimo iż podjął wszelkie niezbędne działania, by zdobyć fundusze na pokrycie tych wydatków (por. postanowienia NSA z: 7 października 2015 r., sygn. II OZ 952/15; z 24 czerwca 2015 r., sygn. II GZ 293/15; z 29 marca 2011 r., sygn. I OZ 191/11). W przypadku podmiotów, o których mowa w art. 246 § 2 p.p.s.a. zasadą pozostaje bowiem prowadzenie przez te podmioty działalności na bazie własnych środków (zob. np. postanowienie NSA z 8 października 2015 r., sygn. I OZ 1176/15).