Referendarz Sądowy Aneta Wirkowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2011 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku R.J. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi R.J. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej postanawia odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.
R.J. wnioskiem z dnia 24 czerwca 2011 r., złożonym na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy, wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi R.J. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] marca 2011 r., nr [...] w przedmiocie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Z oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym i uzyskiwanych dochodach zawartego we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że wnioskodawca prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. Źródłem jego utrzymania jest świadczenie emerytalne w wysokości [...] ([...]) zł miesięcznie.
W uzasadnieniu wniosku skarżący podkreślił, że uzyskiwany dochód przeznacza na opłaty związane z wynajęciem mieszkania, które łącznie wynoszą [...] zł miesięcznie oraz na zakup lekarstw - około [...] zł miesięcznie. Wnioskodawca zaznaczył, że na życie pozostaje mu niewielka kwota i nie jest on w stanie ponieść kosztów sądowych w sprawie.
Wobec podniesionych we wniosku okoliczności, celem oceny rzeczywistego stanu majątkowego, możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego wnioskodawcy, pismem z dnia 30 czerwca 2011 r. wezwano skarżącego do złożenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem odmowy przyznania prawa pomocy, dodatkowych dokumentów, pozwalających na pełne wyjaśnienie jego sytuacji majątkowej. Wezwanie doręczone zostało w dniu 6 lipca 2011 r. Termin do jego wykonania upływał zatem w dniu 13 lipca 2011 r. W dniu 15 lipca 2011 r. do Sądu wpłynęła kserokopia dokumentu wskazującego wysokość emerytury otrzymywanej przez skarżącego.
W tym stanie sprawy stwierdzono, co następuje:
W myśl art. 243 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.) prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w jego toku.
Zgodnie zaś z art. 245 § 1 - 3 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego.
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2).
Instytucja przyznania prawa pomocy jest zatem rozwiązaniem szczególnym i powinna być stosowana w przypadkach wyjątkowych, wobec osób, których sytuacja materialna, bytowa jest trudna. Zawarte w art. 246 § 1 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sformułowanie "gdy osoba ta wykaże" oznacza zaś, że na wnoszącym wniosek o przyznanie prawa pomocy spoczywa obowiązek udowodnienia, iż znajduje się on w tej szczególnej sytuacji uprawniającej do skorzystania z prawa pomocy.