Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie Małgorzata Futera po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2017 r na posiedzeniu niejawnym wniosku o ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi S.G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] maja 2016r. nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji - postanawia - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym ustanowienie adwokata.
I SA/Rz 602/16
U Z A S A D N I E N I E
W sprawie ze skargi na decyzję opisaną w sentencji, po oddaleniu skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 21 marca 2017 r. sygn. I SA/Rz 602/16, skarżąca wniosła o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie adwokata, uzasadniając wniosek koniecznością sporządzenia środka odwoławczego przez profesjonalnego pełnomocnika, na co we własnym zakresie brak jej środków. Ma bowiem niską emeryturę z KRUS w wysokości ok. 1000 zł, jest w podeszłym wieku, choruje, koszty leczenia są wysokie. Skarżącą opiekuje się syn, z którym wspólnie zamieszkuje. Syn jest osobą bezrobotną. Jako majątek skarżąca wskazała dom o powierzchni 40 m² o wartości ok. 25000 zł, zaś jako stałe koszty utrzymania wskazano opłaty za mieszkanie ok. 400 zł, koszty leczenia ok. 400 zł i pozostałe koszty utrzymania ok. 400-500 zł.
Na wezwanie o przedłożenie wyciągów ze wszystkich rachunków bankowych i kart kredytowych, rachunków papierów wartościowych, posiadanych lokat, z ostatnich trzech miesięcy poprzedzających złożenie wniosku wszystkich osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, przedłożenie zeznania podatkowego skarżącej za 2016, przedłożenie kserokopii rachunków za energię elektryczną, gaz, telefon, czynsz, inne opłaty, podanie rodzaju wydatków i kwot pieniężnych wydatkowanych w szczególności na: żywność, odzież, obuwie, użytkowanie mieszkania (remonty, naprawy bieżące i generalne), wyposażenie mieszkania, zdrowie, transport, łączność, rekreację i kulturę, inne towary i usługi, wyszczególnienia i udokumentowania posiadanych zobowiązań oraz wierzytelności (publicznoprawnych i cywilnych), udzielenia informacji o ewentualnym uzyskiwaniu pomocy materialnej od instytucji, tj. zasiłków, dodatków, zapomóg i przedłożenia dokumentów wskazujących na trudną sytuację materialną, zdrowotną itp. jeśli takowe są w posiadaniu strony, podania wszystkich innych informacji, mających znaczenie w kwestii postępowania o przyznanie prawa pomocy, a nie ujętych we wniosku złożonym na formularzu, w tym wyjaśnienia czy dochodami osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym wnioskodawczyni są świadczenia przyznawane np. na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych lub ustawy o pomocy społecznej oraz czy sytuacja materialna i życiowa skarżącej uległa zmianie i w jaki sposób, od czasu rozpoznania wniosku o przyznanie prawa pomocy postanowieniem z dnia 22 grudnia 2016 r., sygn. I SA/Rz 602/16. Pełnomocnik skarżącej - syn odpowiedział, że składał już takie oświadczenie, nie doszło do żadnych zmian w sytuacji majątkowej, więc oświadczenie z 27 września 2016 r. jest aktualne.
Rozpoznając wniosek stwierdzono, co następuje:
Na wstępie należy zaznaczyć, że skoro w tej samej sprawie skarżąca zwracała się o zwolnienie od kosztów sądowych, to kolejny wniosek, tym razem o ustanowienie pełnomocnika, należy potraktować jako wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym i rozpoznać go pod kątem przesłanek zawartych w treści przepisu art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) - zwanej dalej P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Z regulacji prawnych dotyczących kosztów sądowych wynika, że zasadą jest, że to strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 199, art. 205, art. 214 P.p.s.a.). Zwolnienie z tego obowiązku powoduje uszczuplenie dochodów państwa, zatem jako odstępstwo od obowiązku ponoszenia kosztów może mieć miejsce tylko wówczas, gdy zdobycie środków na pokrycie udziału w postępowaniu sądowym jest przez stronę obiektywnie niemożliwe. Ciężar udowodnienia braku możliwości pokrycia kosztów postępowania spoczywa na wnioskującym o przyznanie tego prawa, zaś przyznawanie prawa pomocy zarówno w zakresie częściowym jak i całkowitym, nie ma charakteru swobodnego uznania lecz podlega określonym regułom, których należy bezwzględnie przestrzegać przy każdorazowym rozpatrywaniu takiego wniosku. W szczególności ocenie podlega złożone przez wnioskodawcę oświadczenia i jego weryfikacja, wyważając przy tym interes ogółu (Skarbu Państwa) i słuszny interes jednostki (obywatela).