Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie: Michał Śmiałowski po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2012r. na posiedzeniu niejawnym wniosków A.P. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego , adwokata w sprawie ze skargi na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 24.08.2012r., nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne. postanawia: 1. ustanowić dla A.P. adwokata, którego wyznaczy Okręgowa Rada Adwokacka 2. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postępowanie umorzyć
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, w niniejszej sprawie, wpłynęły dwa wnioski A.P. o przyznanie prawa pomocy. Jeden w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego , drugi w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia radcy prawnego, adwokata. Należy więc przyjąć , iż strona skarżąca zwróciła się z żądaniem ustanowienia prawa pomocy w zakresie całkowitym.
Jak wynika z uzasadnień wniosków, zawartych w nich "oświadczeń o stanie rodzinnym , majątku i dochodach" oraz nadesłanych dokumentów A.P. ur. w 1950r. jest osobą niepełnosprawną, ma wykształcenie średnie i prowadzi jednoosobowe gospodarstwo domowe. Cierpi m.in. na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, nadczynność tarczycy oraz uszkodzenie wątroby.
Wnioskodawczyni otrzymuje emeryturę w wysokości 625,97 zł., miesięcznie, netto oraz zasiłek opiekuńczy w wysokości 153 zł.
Koszty utrzymania jej mieszkania wynoszą ok. 200-250 zł., miesięcznie, na lekarstwa wydaje ok. 200 zł. a resztę pieniędzy przeznacza na wyżywienie i normalne potrzeby życiowe. Podkreśla przy tym, iż zmuszona jest przestrzegać specjalnej diety a uzyskiwane dochody nie wystarczają jej często na bieżącą egzystencję .
Strona skarżąca nie jest właścicielem nieruchomości czy przedmiotów wartościowych Nie posiada też oszczędności.
Zgodnie z art. 245 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012r. poz. 270 ) prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego ( § 2). Natomiast prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (§ 3).
Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej na podstawie art. 246§1 w/w ustawy przysługuje osobie fizycznej , gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (prawo pomocy w zakresie całkowitym) lub gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (prawo pomocy w zakresie częściowym).
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na udział w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Przedmiotowy wniosek wymaga osobnego odniesienia się do kwestii zwolnienia od kosztów sądowych a osobnego do problemu ustanowienia pełnomocnika.
Zgodnie z art.239 pkt1) lit e ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych strona skarżąca działanie lub bezczynność organu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Niniejsze postępowanie sądowoadministracyjne trzeba zaliczyć do katalogu spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych. W związku z tym dalsze prowadzenie incydentalnego postępowania o zwolnienie od kosztów sądowych uznać należy za bezprzedmiotowe. Zwolnienie takie obowiązuje już bowiem z mocy samej ustawy.
W rezultacie więc, złożony wniosek, jest wnioskiem o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym dotyczącym ustanowienia pełnomocnika. Przesłanką wymagającą oceny jest wobec tego fakt, czy strona skarżąca nie jest w stanie ponieść kosztów jego wynagrodzenia, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Przy czym przez uszczerbek utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny , należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych (por. postanowienie NSA z dnia 22.03.2005r. , sygn. akt. FZ 794/04 ).
Zdaniem orzekającego sytuacja A.P. uzasadnia stwierdzenie, iż konieczność poniesienia przez nią kosztów wynagrodzenia fachowego pełnomocnika spowodowałaby uszczerbek tego typu i pogorszyłaby jej warunki bytowe.
Uzyskiwane przez nią niewysokie dochody przeznaczane są bowiem w całości na bieżące potrzeby, które i tak nie są zaspokajane w całości. Nie posiada ona żadnego majątku ani oszczędności. Stąd też konieczność uiszczenia kosztów wynagrodzenia adwokata uniemożliwiłaby realizację jej podstawowych potrzeb życiowych.
Biorąc pod uwagę powyższe orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 244§1 , art.245§3, art. 246§1 pkt. 2) w zw. z art. 258 § 2, pkt 7) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012r., poz .270 ) oraz na podstawie art. 161§1 pkt. 3) w zw. z art. 258§1 i §3 w/w ustawy.