Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału I: Tomasz Oleksicki, po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi T. S. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] czerwca 2017 r. Nr [...] w przedmiocie ustalenia kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu renty strukturalnej p o s t a n a w i a - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.
T. S. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata podając, iż pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz ze współmałżonką A. S. Źródło miesięcznego utrzymania małż. S. stanowią emerytury: skarżącego w kwocie 1.314,66 zł oraz A. S. w wysokości 970 zł. Stałe wydatki miesięczne rodziny to: koszty leczenia - 250 zł; energia elektryczna - 70 zł; woda i gaz - 160 zł. Dodatkowo wnioskodawca ponosi wydatki roczne tj. podatek od nieruchomości - łącznie 540 zł; opał - 5.000 zł. W skład majątku T. S. wchodzi: dom o powierzchni [...] m2 (wartość 150.000 zł) usytuowany na nieruchomości o powierzchni [...] m2 (wartość działki to około 40.000 zł); działka ogrodowa o powierzchni [...] ha (wartość około 20.000 zł) oraz zgromadzone oszczędności w kwocie 4.091,37 zł (k. 18 - 19).
Zgodnie z treścią art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.) przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego następuje, gdy osoba ta wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.
Na wnioskodawcy spoczywa ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania braku możliwości poniesienia jakichkolwiek kosztów postępowania sądowoadministracyjnego. W tym stanie rzeczy rozstrzygnięcie sądu w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez stronę (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
W złożonym oświadczeniu T. S. wykazał, iż wysokość miesięcznego dochodu dwuosobowej rodziny to łączna kwota 2.284,66 zł (emerytury). Stałe wydatki miesięczne zostały oszacowane na kwotę 480 zł (koszty leczenia, energia elektryczna, woda i gaz), wydatki roczne wynoszą łącznie 5.540 zł (podatek od nieruchomości, opał). Majątek małż. S. stanowi: dom o powierzchni [...] m2 usytuowany na nieruchomości o powierzchni [...] m2; działka ogrodowa o powierzchni [...] ha oraz zgromadzone oszczędności w kwocie 4.091,37 zł.
Mając na uwadze powyższe okoliczności należało stwierdzić, iż posiadanie przez T. S. i pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym współmałżonkę stałych źródeł dochodu (emerytury) oraz poczynione przez wnioskodawcę oszczędności w wysokości 4.091 zł w połączeniu z wykazanym majątkiem, pozwalają na uznanie, iż skarżący jest w stanie pokryć koszty postępowania sądowoadministracyjnego. Negatywną przesłankę do przyznania prawa pomocy stanowi przede wszystkim fakt posiadania przez małż. S. oszczędności w wysokości 4.091 zł, tu podkreślenia wymaga, że na obecnym etapie postępowania koszty sądowe ograniczają się do uiszczenia wpisu od skargi w wysokości 549 zł. Poza wszelką wątpliwością pozostaje zatem, iż zgromadzone środki pieniężne powinny być przeznaczone na pokrycie kosztów postepowania sądowoadministracyjnego w sprawie niniejszej (tj. kosztów sądowych i ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika z wyboru).
Prawo pomocy to inaczej "prawo ubogich", a do takiej kategorii skarżących, nie można zaliczyć wnioskodawcy, której rodzina ma źródła utrzymania, zgromadzone oszczędności i majątek. Instytucja prawa pomocy ma charakter wyjątkowy, co oznacza, że może być stosowana tylko w przypadku osób charakteryzujących się trudną sytuacją materialną, do których zalicza się bezrobotnych lub osoby pozbawione środków do życia bądź, gdy środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko potrzeby egzystencjalnie niezbędne (vide: postanowienie NSA z 19 października 2005 r. sygn. akt I GZ 107/05, publ. www.cbois.nsa.gov.pl). Ponadto, jak wskazał NSA w postanowieniu z 10 maja 2005 r. sygn. akt II OZ 318/05, publ. www.cbois.nsa.gov.pl) "prawo pomocy przyznawane jest osobom, które pomimo starań i przy największym możliwym wysiłku nie mogą ponieść kosztów postępowania, ponieważ ich dochód jest wybitnie niski lub też nie osiągają żadnego dochodu".
Dlatego też, mając na uwadze powyższe na podstawie art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.-