Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig - Maciszewska po rozpoznaniu w dniu 5 sierpnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia M. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 maja 2015 r. sygn. akt II SAB/Wa 194/15 odmawiające M. M. przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi M. M. na bezczynność Dyrektora Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie w przedmiocie rozpoznania wniosku z dnia 5 maja 2014 r. postanawia: oddalić zażalenie.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 maja 2015 r. sygn. akt II SAB/Wa 194/15 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odmówił skarżącemu przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w niniejszej sprawie.
Sąd wskazał, nadesłanego urzędowego formularza wniosku wynika, że skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną M. M. oraz dwójką małoletnich dzieci (ur. w 1998 r. - córka, w 2007 r. - syn). Podniósł, że od ponad pięciu lat pozostaje bez pracy, a źródłem utrzymania rodziny jest wynagrodzenie żony z tytułu umowy o dzieło i umowy zlecenia oraz czynsz z najmu mieszkania - łącznie 2.500 zł. Wnioskodawca ujawnił, że posiada dwa mieszkania w Warszawie: jedno o łącznej powierzchni 105 m2 i drugie - 39 m2 oraz działkę budowlaną w Warszawie w Dzielnicy Białołęka o wielkości 384 m2, natomiast nie posiada oszczędności. Wskazał, że ciążą na nim zobowiązania z tytułu kredytu mieszkaniowego, nominowanego w euro - około 43 tys. euro do spłaty do 2027 r. Podał, że rata kredytu wynosi 330 euro. Podniósł, że z uwagi na przekroczony dochód na 1 osobę w rodzinie o 50 zł, nie przysługuje mu pomoc z ośrodka pomocy społecznej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie rozpoznając złożony wniosek uznał, że wniosek o przyznanie prawa pomocy nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd uznał, że zadeklarowany przez skarżącego dochód miesięczny w gospodarstwie domowym nie jest znaczny. Istotnym dla powyższej oceny jednak pozostawało, że jest on posiadaczem trzech nieruchomości: działki budowlanej oraz dwóch mieszkań, z pośród których jedno wynajmuje uzyskując z tego tytułu dochód w wysokości 1.600 zł miesięcznie, przeznaczany na spłatę zaciągniętego kredytu hipotecznego oraz opłatę czynszu.
W ocenie Sądu okoliczność spłacania kredytu, nie może być uznana za zdarzenie przemawiające za uwzględnieniem ww. wniosku, bowiem zobowiązania cywilnoprawne nie mogą mieć pierwszeństwa przed kosztami postępowania sądowego. Przedkładanie - zdaniem Sądu - należności o charakterze prywatnoprawnym nad publicznoprawnymi nie może skutkować przerzuceniem ciężaru finansowania postępowań sądowoadministracyjnych na Skarb Państwa. W sytuacji zatem, gdy skarżący terminowo reguluje należności kredytowe, może także ponosić koszty sądowe w niniejszej sprawie, które na obecnym etapie postępowania wynoszą 100 zł.
Ponadto Sąd zaznaczył, że sam fakt posiadania majątku, szczególnie nieruchomości o znacznej wartości, wyklucza możliwość uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych. Stan majątkowy bowiem to nie tylko zasób gotówki znajdujący się w posiadaniu strony, lecz również środki finansowe ulokowane w majątku ruchomym i nieruchomym.
Sąd zaznaczył także, iż podmiot inicjujący postępowanie sądowe powinien liczyć się z ewentualnymi kosztami jego prowadzenia i poprzez swoje działanie zapewnić sobie na ten cel niezbędne środki. Prowadząc tak rozległą działalność skargową i przewidując realizację swoich praw przed sądem, skarżący powinien był więc uwzględnić także konieczność zapewnienia środków na ich prowadzenie. Skoro środków tych nie zabezpieczył i we własnej ocenie ich nie posiada, to okoliczność ta nie mogła skutkować uwzględnieniem jego wniosku.