Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Wiśniewska, , , po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia H. G. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 września 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 831/07 odmawiające przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w sprawie ze skargi H. G. na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...], nr [...] w przedmiocie pozbawienia licencji zawodowej zarządcy nieruchomości postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z dnia 28 września 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 831/07 odmówił skarżącemu H.G. przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi wniesionej na decyzję Ministra Budownictwa z dnia [...], nr [...] w przedmiocie pozbawienia licencji zawodowej zarządcy nieruchomości.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd wskazał, że skarżący nie uprawdopodobnił okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi. Okoliczność, że skarżący w dniach 12, 24 i 26 lipca 2007 r. dokonywał operacji finansowych za granicą nie oznacza, że nie miał możliwości uiszczenia wpisu w terminie do dnia 2 sierpnia 2007 r. Zdaniem Sądu skarżący dopuścił się niedbalstwa przed wyjazdem na urlop, nie podejmując wcześniej czynności, które zapobiegłyby ewentualnemu uchybieniu terminu, jak np. ustanowienia pełnomocnika lub zawiadomieniu Sądu o nieobecności w kraju. Sąd powołał postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1972 r., II CRN 448/71 (OSPiKA 1972, z. 7-8, poz. 144), zgodnie z którym powszechnie przyjmuje się jako kryterium przy ocenie istnienia winy lub jej braku w uchybieniu terminu procesowego obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. Przy ocenie winy strony lub jej braku należy zatem brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie czynności procesowej w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu działań mających na celu zabezpieczenie się strony w dotrzymaniu terminu. W związku z tym Sąd Wojewódzki na podstawie art. 86 § 1 w zw. z art. 87 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.; zwanej dalej P.p.s.a.) odmówił skarżącemu przywrócenia terminu do dokonania uchybionej czynności.
Na powyższe postanowienie H. G. wniósł zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W zażaleniu skarżący podniósł, że nie mógł odebrać przesyłki sądowej wzywającej go do uiszczenia wpisu, gdyż w tym czasie przebywał z całą rodziną za granicą - na urlopie w Chorwacji i Słowacji. Ustanowienie pełnomocnika na okres krótkiego urlopu, który trwał 16 dni (od dnia [...] lipca do dnia [...] lipca 2007 r. przebywał w Chorwacji, a następnie na Słowacji) lub też powiadomienie Sądu o wyjeździe za granicę wydawało mu się niecelowe, gdyż nie przypuszczał, iż w tym czasie Sąd wezwie go do uiszczenia wpisu sądowego od skargi. Ponadto skarżący podniósł, że urlop "zorganizowany był ad hoc", zaś "gorączkowa atmosfera przed wyjazdem" nie pozwalała na racjonalne planowanie i myślenie o ewentualnych doręczeniach przesyłek sądowych. Odmowa przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu od skargi zamyka drogę do merytorycznego rozpatrzenia jego skargi, naruszając tym samym konstytucyjne zasady państwa prawa.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu (art. 86 § 1 P.p.s.a.). Uchybiony termin Sąd przywróci, jeżeli zostaną spełnione przesłanki wymienione we wskazanym art. 86 P.p.s.a. oraz art. 87 P.p.s.a. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu należy wnieść w terminie siedmiu dni od momentu ustania przyczyny uchybienia, uprawdopodobnić okoliczność wskazując na brak winy w uchybieniu terminu i równocześnie z wnioskiem dokonać uchybionej czynności. Wymogi te muszą być spełnione łącznie, brak któregokolwiek z nich uniemożliwia przywrócenie terminu. Za brakiem winy w uchybieniu przemawiać może wyłącznie sytuacja, która (pomimo zachowania przez stronę należytej staranności w swoich działaniach) uniemożliwiła terminowe dokonanie czynności. Do wypadków takich zalicza się nagłe, nieprzewidywalne zdarzenia, które nie dały się usunąć w terminie do dokonania danej czynności (np. nagłe choroby i zdarzenia losowe).
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd pierwszej instancji zasadnie uznał, że przyczyny, którymi skarżący uzasadniał wniosek o przywrócenie terminu nie wyczerpują przesłanki uprawdopodobnienia braku winy. Nie można bowiem uznać za dostatecznie usprawiedliwiający brak winy skarżącego w dokonaniu czynności w terminie fakt wyjazdu za granicę na urlop "zorganizowany ad hoc". Skarżący wyjechał z kraju nie zabezpieczając swoich interesów procesowych i nie wykazał, aby istniała w tym względzie obiektywna przeszkoda. Okoliczności takiej nie stanowi jak to wskazał skarżący "gorączkowa atmosfera przed wyjazdem", gdyż w żadnej mierze nie usprawiedliwia ona uchybienia terminu bez winy skarżącego. Świadczy jedynie o braku staranności w działaniach skarżącego w sprawie.
Nie można również uznać, że odmowa przywrócenia terminu do uiszczenia wpisu sądowego od skargi stanowi naruszenie konstytucyjnych praw skarżącego do uzyskania orzeczenia sądowego. Możliwość rozpoznania skargi skarżący utracił bowiem w wyniku niedochowania należytej staranności.
W tym stanie rzeczy, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a. postanowił, jak w sentencji.