Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Jerzy Solarski po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia J. W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 6 maja 2008 r., sygn. akt II SA/Ol 89/08 o odmowie przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi J. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty za wydanie karty pojazdu postanawia: oddalić zażalenie
Postanowieniem z dnia 6 maja 2008 r., sygn. akt II SA/Ol 89/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odmówił skarżącej J. W. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w O. z dnia [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nadpłaty za wydanie karty pojazdu.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że stosownie do treści art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych jest możliwe w sytuacji, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Sąd podniósł, iż przyznanie prawa pomocy jest odstępstwem od zasady ponoszenia kosztów sądowych przez strony postępowania i może być zastosowane jednie w przypadku wyjątkowym.
W ocenie Sądu pierwszej instancji J. W. nie wykazała, aby jej sytuacja finansowa była na tyle trudna, iż nie dysponuje wystarczającymi środkami na pokrycie kosztów sądowych. Wysokość zgromadzonych oraz osiąganych przez skarżącą i jej rodzinę środków finansowych wskazuje, iż skarżąca jest w stanie uiścić należne koszty sądowe. Skarżąca wraz z mężem posiadają oszczędności w wysokości 325.000 zł, zaś jej rodzina osiąga miesięczny dochód w wysokości około 15.000 zł. Ponadto Sąd stwierdził, iż skarżąca przewidując konieczność wniesienia skargi do sądu administracyjnego, winna była liczyć się z obowiązkiem uiszczenia wpisu sądowego i odpowiednio wcześniej zabezpieczyć środki na ten cel.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła J. W., reprezentowana przez pełnomocnika Ł. W., wnosząc o zmianę postanowienia w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Skarżąca podkreśliła, że złożenie skargi w powyższej sprawie wywołane jest tylko i wyłącznie nieuwzględnieniem wcześniejszych wniosków przez organy administracji publicznej. W tych okolicznościach konieczność uiszczenia opłaty od skargi zawsze powodować będzie pogorszenie sytuacji materialnej strony wnoszącej o przyznanie prawa pomocy. W ocenie pełnomocnika skarżącej, Sąd nie ustalił dokładnie stanu majątkowego skarżącej. Posiadanie przez rodzinę, jej męża i dzieci określonych składników majątkowych nie oznacza jeszcze, że sytuacja skarżącej jest dobra, chociażby dlatego, że dzieci skarżącej przebywają blisko 500 km od niej i nie korzystają wspólnie ze wszystkich wymienionych w oświadczeniu pojazdów czy domów.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zażalenie nie jest zasadne.
Art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej "p.p.s.a." stanowi, iż pomoc prawna w zakresie częściowym przyznana może zostać osobie fizycznej jedynie w wypadku, gdy nie jest ona w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla niej i jej rodziny. Instytucja prawa pomocy ma na celu umożliwienie dochodzenia swoich praw przed sądem osobom o bardzo niskich dochodach lub całkowicie tych dochodów pozbawionych, które z uwagi na swą sytuację materialną nie są w stanie pokryć kosztów związanych z postępowaniem sądowym. Zasadą jest bowiem, iż strona powinna partycypować w kosztach postępowania, w szczególności jeśli posiada stały miesięczny dochód.
Prawo pomocy jest instytucją stanowiącą wyjątek od zasady ponoszenia kosztów postępowania przez strony postępowania. Z tego względu przesłanki zastosowania tej instytucji winny być interpretowane w sposób ścisły. Udzielenie prawa pomocy jest formą dofinansowania strony postępowania z budżetu państwa i powinno mieć miejsce tylko w sytuacjach, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.
Należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, iż skarżąca nie wykazała, iż nie dysponuje wystarczającymi środkami na pokrycie kosztów sądowych. J. W. wraz z mężem posiada oszczędności w wysokości 325.000 zł, jej rodzina osiąga miesięczny dochód w wysokości około 15.000 zł. Ponadto skarżąca posiada dom jednorodzinny o powierzchni 350 m2 działkę rekreacyjną oraz 2 samochody osobowe. Zatem sytuacja materialna jednoznacznie wskazuje, że skarżąca jest w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ponieść koszty postępowania.
Reasumując stwierdzić należy, że J. W. nie spełnia warunków uzasadniających przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym.
Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w postanowieniu.