Dnia 17 listopada 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2016 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia P.Z. na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2016 r. o sygn. akt II SA/Wa 1416/16 wzywające do uiszczenia wpisu od skargi w sprawie ze skargi P.Z. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 23 maja 2016 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia kredytu studenckiego postanawia: uchylić zaskarżone zarządzenie.
W dniu 7 lipca 2015 r. P.Z. sformułował skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 23 maja 2016 r. nr [...], którą ten Minister utrzymał w mocy decyzję własną z dnia 28 grudnia 2015 r. nr [...] o odmowie częściowego umorzenia kredytu studenckiego udzielonego przez Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. 1 Oddział w Krakowie na podstawie umowy nr [...] zawartej w dniu 6 marca 2012 r. P.Z. wnioskował o umorzenie kredytu wskazując na swoją trudną sytuację życiową.
Zarządzeniem z dnia 23 sierpnia 2016 r. Przewodniczący Wydziału II Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wezwał P.Z. na podstawie art. 220 § 1 i 3 p.p.s.a. w zw. z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w wysokości 200 złotych.
Zażalenie na powyższe zarządzenie wniósł P.Z. Wskazał w nim, że nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych, albowiem na podstawie art. 239 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. jego skarga dotyczy pomocy społecznej. Jak zaznaczył, ustawodawca przyjął, że sam charakter takich spraw przesądza z reguły o tym, że strona nie ma dostatecznych środków nie tylko pozwalających na prowadzenie postępowania sądowego, lecz także na zaspokojenie własnych koniecznych potrzeb życiowych. Zdaniem skarżącego, oczywiste jest, że kredyty studenckie są formą pomocy dla studentów, którzy nie są w stanie egzystować bez takiego wsparcia finansowego. Wynikać to ma zdaniem skarżącego z art. 6 ust. 2 ustawy o pożyczkach i kredycie studenckim, zgodnie z którym "pierwszeństwo w otrzymaniu pożyczki studenckiej lub kredytu studenckiego mają studenci o niskich dochodach na osobę w rodzinie". W ocenie P.Z. jeszcze bardziej jest to jaskrawe w przypadku wniosków o umorzenie kredytu studenckiego, gdyż w myśl § 17 ust. 6 rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 18 maja 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad, trybu i kryteriów udzielania, spłacania oraz umarzania kredytów i pożyczek studenckich "pożyczka lub kredyt, na wniosek kredytobiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji życiowej, mogą być umorzone w całości w przypadku utraty zdolności do spłaty zobowiązań, jeśli kredytobiorca udokumentuje trwałą niezdolność do pracy i trudną sytuację materialną". W związku z tym, zdaniem P.Z., skoro osoba wnioskuje o umorzenie jej kredytu studenckiego z powodu trudnej sytuacji życiowej, to nie dysponuje środkami finansowymi na jego spłatę i tym samym z założenia nie posiada również środków na uiszczenie kosztów sądowych.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Kwestią sporną w niniejszej sprawie jest to, czy osoba wnosząca skargę na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie umorzenia kredytu studenckiego z uwagi na trudną sytuację życiową kredytobiorcy jest zwolniona z mocy prawa od ponoszenia kosztów postępowania sądowego.