Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mariola Kowalska po rozpoznaniu w dniu 29 września 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku A.D. o dopuszczenie Stowarzyszenia [...] do udziału w postępowaniu w sprawie z wniosku Prezydenta Miasta [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta [...] a Burmistrzem Gminy [...] o wskazanie organu właściwego do rozpoznania wniosku A.D. o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej w postaci zasiłku specjalnego celowego postanawia: odmówić dopuszczenia Stowarzyszenia [...] do udziału w postępowaniu.
Burmistrz Miasta Częstochowa, na podstawie art. 22 § 1 pkt 1 K.p.a. wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość, zaistniałego pomiędzy Burmistrzem Miasta [...] (Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w [...]), a Burmistrzem [...] w przedmiocie rozpoznania wniosku A.D. o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej w postaci zasiłku specjalnego celowego na dofinansowanie do wynajmu tymczasowego lokalu i wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.
Wnioskiem z [...] września 2021 r. (wpływ do tut. Sądu - [...] września 2021 r.), A.D. wystąpił z wnioskiem o dopuszczenie Stowarzyszenia [...] (dalej "Stowarzyszenie"), do udziału w niniejszym postępowaniu.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 33 § 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej "P.p.s.a."), udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4 P.p.s.a., w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. Z kolei art. 25 § 4 P.p.s.a. przyznaje zdolność sądową organizacjom społecznym, choćby nie posiadały one osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.
W orzecznictwie sądowym zwraca się uwagę na konieczność ścisłej interpretacji art. 33 § 2 i art. 25 § 4 P.p.s.a., zważywszy na cele, jakim służy funkcjonowanie systemu sądownictwa administracyjnego. Podkreśla się przy tym, iż należy uwzględnić fakt, że postępowanie sądowoadministracyjne nakierowane przede wszystkim na ochronę indywidualnego interesu stron żądających od sądu administracyjnego ochrony swojego interesu prawnego, musi zmierzać do zapewnienia takim jednostkom prawa do sprawiedliwej procedury, w której reprezentacja jednej ze stron postępowania nie otrzymuje większej ochrony prawnej niż strona przeciwna. Dążenie to przemawia przeciwko rozszerzającej wykładni omawianego przepisu i szerokiego dopuszczenia do udziału w postępowaniu sądowym innych podmiotów. Wymóg art. 33 § 2 P.p.s.a. dotyczący "statutowej działalności" organizacji społecznej, konieczny dla ustalenia, iż działalność ta dotyczy interesów prawnych innych osób, winien się mieścić w zakresie celów statutowych i powinien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że działalności takiej nie można domniemywać z ogólnych zapisów określających cel stowarzyszenia (zob. postanowienie NSA z 17 października 2012 r., sygn. akt II OZ 864/12, CBOSA). Podkreślenia wymaga, że na gruncie art. 33 § 2 P.p.s.a. nie wystarczy samo proste zestawienie zakresu działalności statutowej organizacji społecznej z przedmiotem sprawy administracyjnej. Organizacja nie ma bowiem zapewnionego z mocy prawa udziału w postępowaniu przed sądem dotyczącym innej osoby, ale może brać udział w postępowaniu, w zakresie swojej działalności statutowej, jeżeli jej udział ma na celu ochronę obiektywnego porządku prawnego (zob. postanowienie NSA z 3 lipca 2014 r., sygn. akt II OZ 662/14; CBOSA).