Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Czesława Nowak Kolczyńska sędzia NSA Iwona Bogucka sędzia del. WSA Mariusz Kotulski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 29 października 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta Częstochowy o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Miastem Częstochowa a Powiatem Pajęczańskim w przedmiocie wskazania podmiotu właściwego do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie małoletnich, umieszczonych w rodzinie zastępczej postanawia wskazać Miasto Częstochowa jako właściwe w sprawie.
Pismem z dnia 18 lutego 2018 r. Prezydent Miasta Częstochowy wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Miastem Częstochową a Powiatem Pajęczańskim przez wskazanie Powiatu Pajęczańskiego jako właściwego do ponoszenia wydatków na opiekę i wychowanie małoletnich, umieszczonych w rodzinie zastępczej.
W uzasadnieniu powyższego wniosku wskazano, że postanowieniem Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 7 czerwca 2017 r. (sygn. akt V Nsm 1076/16) umieszczono małoletnich P.L. (ur. 18.09.2003 r.) oraz J.L. (ur. 20.07.2005 r.) w spokrewnionej, niezawodowej pieczy zastępczej w osobach ich dziadków ojczystych - J. i C. małż. L. zamieszkałych w miejscowości G.. Ustalono także, że w lipcu 2016 r. małoletni zostali przewiezieni przez ich matkę A. L. do dziadków ojczystych do miejscowości G. i zostały tam przez nią pozostawieni. Od tego momentu małoletni zamieszkiwali w miejscowości G., gdzie m.in. od września 2016 r. uczęszczali do Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w [...]. Jak wynika z zaświadczeń Wójta Gminy Nowej [...] z dn. 21 lipca 2017r. rodzice małoletnich D. L. i A. L. byli zameldowani na pobyt stały w miejscowości G., natomiast na pobyt czasowy w miejscowości [...], gm. [...]. Z oświadczenia J. L. wynika natomiast, że we wrześniu A. L. zamieszkiwała w Częstochowie.
Z uwagi na powyższe organ wnioskujący stwierdził, iż Gminę Nową [...] należy uznać za miejsce zamieszkania matki małoletnich przed ich pierwszym umieszczeniem w pieczy zastępczej. Organ podniósł ponadto, iż zgodnie z art. 191 ust. 1 ustawy o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej opłatę za pobyt dziecka w pieczy zastępczej ponosi powiat miejsca zamieszkania dziecka przez umieszczeniem go w pieczy zastępczej i w związku z tym, wniósł jak na wstępie.
W piśmie z 8 kwietnia 2018 r., stanowiącym odpowiedź na wniosek, Starosta Powiatu Pajęczańskiego wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość przez wskazanie Miasta Częstochowy jako właściwego w sprawie. Na uzasadnienie tego wskazał, że z oświadczenia rodzica zastępczego z dnia 10.01.2018r - mieszkańca i właściciela posesji, przy której zameldowana jest na stałe matka dzieci - wynika, iż dzieci zostały tam w lipcu 2016 roku przywiezione na okres wakacyjny z Częstochowy od matki, która cały czas - tj. zarówno w lipcu jak nadal we wrześniu 2016 roku, mieszkała w Częstochowie - i "pozostawione" tzn. porzucone przez matkę. Organ pozostający w sporze wskazuje, że również później, tj. w roku 2017 i 2018 matka dzieci mieszkała nadal w Częstochowie, o czym świadczy kolejne pismo rodzica zastępczego oraz pismo Częstochowskiego Centrum Wsparcia Rodziny z 19.02.2018 r.
W oparciu o powyższe, organ pozostający w sporze wysuwa wniosek, że matka dzieci nie była mieszkanką powiatu pajęczańskiego. Nadto dzieci były do sierpnia 2016r. uczniami szkoły w Częstochowie, a sama matka pobierała na nie świadczenia rodzinne w Częstochowie przynajmniej od roku 2013 do października 2016r. Sposób sprawowania opieki nad małoletnimi J. oraz P. był w zainteresowaniu sądu rodzinnego w Częstochowie od przynajmniej 2010 roku, a nad rodziną sprawowany był nadzór kuratorski przez Zespół częstochowskich kuratorów, co zakończyło się ostatecznie umieszczeniem dzieci w pieczy zastępczej. Zatem matka dzieci była mieszkanką Częstochowy zarówno w momencie porzucenia dzieci, jak i wszczęcia sprawy o umieszczenie ich w pieczy zastępczej oraz jej zakończenia. Z akt sprawy wynika także, że rodzina nie posiadając własnego mieszkania zmieniała adresy zamieszkania na terenie Częstochowy, nigdy w tym okresie nie zamieszkiwali w powiecie pajęczańskim, choć stały meldunek się nie zmieniał.