Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Mirosław Wincenciak, Sędziowie Sędzia NSA Mariola Kowalska, Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost-Durchowska (spr.), , po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Burmistrza Miasta R. z dnia [...] kwietnia 2021 r., znak: [...] o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Burmistrzem Miasta R. a Wójtem Gminy M. przez wskazanie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku S. W. o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego postanawia: oddalić wniosek.
Pismem z [...] kwietnia 2021 r., znak: [...], Burmistrz Miasta R. (Ośrodek Pomocy Społecznej w R.) wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy tym organem a Wójtem Gminy M. (Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w M.) w sprawie wskazania organu właściwego do rozpatrzenia wniosku S. W. o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego.
W uzasadnieniu wniosku Burmistrz Miasta R. stwierdził, że [...] marca 2021 r. do Ośrodka Pomocy Społecznej w R. wpłynął wniosek S. W. o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego. Z dołączonej dokumentacji wynikało, że wnioskodawca przebywa w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym "[...]" w R. na podstawie umowy o świadczenie odpłatnych usług pielęgnacyjno-opiekuńczych, zawartej [...] września 2020 r. na czas nieokreślony. Zarówno w powyższej umowie, jak i w piśmie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z [...] marca 2021 r., jako adres zamieszkania wnioskodawcy wskazano: [...] M., [...]. Z kolei z notatki służbowej pracownika socjalnego, sporządzonej [...] marca 2021 r., wynika, że w sądzie toczy się sprawa o umieszczenie wnioskodawczy w domu pomocy społecznej. W związku z powyższym, Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w R. uznał się za niewłaściwy w sprawie i przekazał wniosek wraz z zebraną dokumentacją do organu właściwego, tj. Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. celem jego rozpatrzenia.
W dniu [...] marca 2021 r. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M., uznając się za organ niewłaściwy w sprawie, zwrócił wniosek S. W. z [...] marca 2021 r. o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego do Ośrodka Pomocy Społecznej w R. W piśmie tym powołano się na oświadczenie Z. W., żony wnioskodawcy, w którym wskazała ona, że obecnym miejscem pobytu jej męża jest Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy "[...]" w R. oraz potwierdziła, że toczy się postępowanie o umieszczenie go w domu pomocy społecznej. Ponadto, Z. W. stwierdziła, że jej mąż nie wróci do domu w G. przy ul. [...] i adres ten nie jest miejscem, w którym zamierza on przebywać na stałe.
Dodatkowo Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w M. przywołał § 11 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń rodzinnych oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1466), według którego postępowanie w sprawie o przyznanie świadczeń rodzinnych na wniosek osoby, która nie ma miejsca zamieszkania, prowadzi organ gminy lub miasta właściwy ze względu na miejsce jej czasowego pobytu.
Wobec powyższego, Burmistrz Miasta R. przypomniał, że zgodnie z art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.) organ właściwy - oznacza to wójta, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego że względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzimie lub otrzymującej świadczenie rodzinne. Zgodnie z art. 20 ust. 2 ww. ustawy postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych prowadzi organ właściwy. Stosownie zaś do art. 32 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Organy administracji są obowiązane przestrzegać z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej (art. 19 k.p.a.), a naruszenie właściwości przez organ administracji przy wydawaniu decyzji administracyjnej powoduje nieważność decyzji bez względu na trafność merytorycznego rozstrzygnięcia. W literaturze i orzecznictwie zwraca się uwagę, że swą właściwość organ ma badać nie tylko w chwili wniesienia wniosku, ale też w toku postępowania oraz w chwili wydawania decyzji.