Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Elżbieta Stebnicka (spr) po rozpoznaniu w dniu 27 lipca 2005 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 lutego 2005 r., sygn. akt IV SA/Po 1061/04 w przedmiocie odrzucenia skargi Lucyny M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia 30 czerwca 2004 r., (...) w sprawie zasiłków rodzinnych i dodatków do zasiłków rodzinnych postanawia: 1) uchylić zaskarżone postanowienie 2) oddalić wniosek Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w przedmiocie zwrotu kosztów postępowania.
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2005 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu odrzucił skargę Lucyny M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. w przedmiocie zasiłków rodzinnych i dodatków do zasiłków rodzinnych. W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd podniósł, że zgodnie z art. 34 pkt 2 lit. "a" ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. - o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255/ nowelizującym treść art. 477[8] Kodeksu postępowania cywilnego do właściwości sądów rejonowych przekazane zostały sprawy w zakresie zasiłku rodzinnego i dodatków do zasiłku rodzinnego. Ustawa powyższa weszła w życie w dniu 1 maja 2004 r., co wobec braku przepisów intertemporalnych powoduje, że sprawy rozstrzygnięte przez organy administracji publicznej do dnia 30 kwietnia 2004 r. podlegają kontroli sądu administracyjnego a decyzje wydane po tej dacie należą do właściwości sądów powszechnych.
W dniu 6 kwietnia 2005 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wpłynęła skarga kasacyjna Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. na postanowienie w przedmiocie odrzucenia skargi Lucyny M. Strona skarżąca wnosi w niej o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania kasacyjnego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze podnosi w skardze kasacyjnej zarzut naruszeń prawa procesowego polegających na uchybieniu art. 3 par. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./ poprzez odmowę jego zastosowania w związku z bezpodstawnym uznaniem, że sprawa ze skargi na decyzję samorządowego kolegium odwoławczego, wydaną w rozpoznaniu odwołania od decyzji "organu właściwego" w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. - o świadczeniach rodzinnych nie podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny. Skarżonemu postanowieniu stawiany jest także zarzut naruszenia art. 58 par. 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez jego bezpodstawne zastosowane w sprawie pomimo tego, iż przepisy prawa nie wyłączają w przedmiotowej sprawie drogi sądowoadministracyjnej, a także zarzut błędnego zastosowania w sprawie art. 477[8] par. 2 Kpc poprzez bezpodstawne uznanie, że od decyzji samorządowego kolegium odwoławczego, wydanej po rozpoznaniu odwołania od decyzji powoływanego wyżej "organu właściwego", przysługuje środek odwoławczy do sądu powszechnego. Uzasadniając wskazane wyżej zarzuty skargi kasacyjnej pełnomocnik Samorządowego Kolegium Odwoławczego podnosi, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. organem właściwym do rozstrzygania w przedmiocie świadczeń rodzinnych jest "wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie rodzinne lub otrzymującej świadczenie rodzinne". Tryb przyznawania świadczeń zawarty jest w przepisach art. 23-31 powoływanej ustawy, zaś w myśl art. 32 w zakresie nieobjętym tą regulacją stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W myśl regulacji zawartej w ustawie o świadczeniach rodzinnych całkowite przekazanie organom właściwym spraw z zakresu świadczeń rodzinnych ma nastąpić od dnia 1 września 2006 r. Zgodnie z art. 48 i 49 ustawy do tego czasu zadania wynikające z ustawy należą obok organów właściwych do innych podmiotów w szczególności do: pracodawców, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, organów emerytalnych i rentowych oraz właściwych jednostek MON i MSW. Przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych, a także rozporządzeń wydanych na podstawie tej ustawy nie regulują procedury odwoławczej w postępowaniu o przyznanie i wypłacanie świadczeń rodzinnych. Tym samym zastosowanie znajdują unormowania zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego /art. 32 ustawy/. Wyjątek od tej zasady uregulowany został w art. 56 ust. 1 ustawy w myśl którego "do dnia przekazania organowi właściwemu zadań w zakresie realizacji świadczeń rodzinnych od decyzji oddziału ZUS, Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz innego właściwego organu emerytalnego lub rentowego przysługuje według zasad określonych w Kodeksie postępowania cywilnego. Tym samym odwołanie od decyzji w przedmiocie zasiłku rodzinnego lub dodatków do tego zasiłku wydanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta kieruje się na podstawie art. 39 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. - o samorządzie gminnym /Dz.U. 2001 nr 142 poz. 1591 ze zm./ do samorządowego kolegium odwoławczego. Jak wskazuje się w skardze kasacyjnej na mocy art. 477[8] Kpc, znowelizowanego ustawą o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r., do katalogu spraw rozpoznawanych przez sądy rejonowe należą w szczególności sprawy z zakresu świadczeń rodzinnych. Powyższy przepis zawarty jest w Rozdziale 3 Działu III Tytułu VI Księgi pierwszej Kodeksu postępowania cywilnego zatytułowanym "Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych". W związku z powyższym strona wyprowadza wniosek, że dla ustalenia czy sprawa podlega rozpoznaniu w trybie i na zasadach określonych w tym rozdziale niezbędne jest odwołanie się do definicji pojęcia "sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych". Stosownie do art. 476 par. 2 Kpc, przez sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych rozumie się sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych dotyczących: 1/ ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia rodzinnego; 2/ emerytur i rent; 3/ innych świadczeń w sprawach należących do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; 4/ odszkodowań przysługujących w razie wypadków i chorób pozostających w związku ze służbą wojskową albo służbą w Milicji Obywatelskiej lub Służbie Więziennej. Strona wskazuje, że wobec powyższej regulacji Kodeks postępowania cywilnego nie uznaje za sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych spraw o świadczenia rodzinne. Uregulowanie zawarte w art. 476 par. 2 pkt 4 Kpc stanowi wyjątek od tej zasady i dotyczy jedynie spraw o świadczenia rodzinne gdy należą one do właściwości Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który jest tymczasowo uprawniony do wykonywania zadań w zakresie świadczeń rodzinnych. Konkludując rozważania zawarte w skardze kasacyjnej strona kwestionuje tezę postawioną przed sąd orzekający w niniejszej sprawie, zgodnie z którą art. 477[8] par. 2 pkt 1 Kpc dotyczy wszelkich zasiłków rodzinnych i dodatków do nich, a nie jedynie takich, o których rozstrzyga oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego lub inny właściwy organ emerytalny lub rentowy.