Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. G. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 15 czerwca 2018 r. sygn. akt II SA/Po 427/18 o odrzuceniu skargi A. G. na decyzję Dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia [...] września 2017 r. znak: [...] w przedmiocie odmowy przedłużenia studiów doktoranckich postanawia: oddalić skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z 15 czerwca 2018 r., II SA/Po 427/18, odrzucił skargę A. G. na decyzję Dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z [...] września 2017 r. znak: [...] w przedmiocie nieprzedłużenia studiów doktoranckich. W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że uczelnia wyższa jest zakładem administracyjnym, a więc jednostką organizacyjną niebędącą organem państwowym ani organem samorządu, która została powołana do wykonywania zadań publicznych i jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych. Zakład administracyjny (publiczny), jako jedna z form decentralizacji, nie podlega władzy hierarchicznej organów administracji rządowej i sprawuje funkcje administracji publicznej samodzielnie, korzystając z władztwa zakładowego. W zakładzie administracyjnym proces realizacji zadań publicznych przebiega w obrębie szeroko pojętej jego organizacji, a organy szkół wyższych są uprawnione do podejmowania konkretnych decyzji na podstawie i w ramach ustaw.
Art. 207 ust. 1 ustawy z 27 lipca 2005 r. Prawa o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. 2017 r., Poz. 2183, dalej jako: "p.s.w.") stanowi, że do decyzji, o których mowa w art. 169 ust. 10 i 11 oraz art. 196 ust. 3, decyzji podjętych przez organy uczelni, kierownika studiów doktoranckich lub dyrektora jednostki naukowej w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także w sprawach nadzoru nad działalnością uczelnianych organizacji studenckich oraz samorządu studenckiego i doktoranckiego, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego. Przyjmuje się, że aby organ administracji mógł załatwić sprawę w formie decyzji administracyjnej, konieczne jest istnienie przepisu prawa powierzającego organowi załatwienie sprawy w tej właśnie formie (tak np. NSA w wyroku z 17 grudnia 1996 r., II SA 988/85 i postanowieniu z 18 marca 1996 r., SA/Ka 347/96). W niniejszej sprawie przepisu uzasadniającego przyznanie formy decyzji administracyjnej rozstrzygnięciu w sprawie wniosku o przedłużeniu studiów doktoranckich nie ma. Zasada domniemania załatwienia sprawy w formie decyzji administracyjnej, o ile taka forma załatwienia sprawy nie wynika z przepisu szczególnego, jest przyjmowana w orzecznictwie sądowym wyjątkowo, jedynie w określonych okolicznościach sprawy wskazujących na potrzebę takiego zagwarantowania danemu rozstrzygnięciu formy umożliwiającej kontrolę instancyjną i sądową. W niniejszej sprawie okoliczności takich brak.
W odniesieniu do aktów organów uczelni wyższych zaskarżeniu do sądu administracyjnego podlegają jedynie akty zakładowe zewnętrzne, czyli rozstrzygnięcia, które mają znaczenie dla praw i obowiązków studenta, a przesądzające o nawiązaniu, odmowie nawiązania, przekształceniu bądź rozwiązaniu stosunku zakładowego, a zatem zmieniające jego status prawny, ponieważ są one podejmowane w drodze decyzji administracyjnej. Jeżeli p.s.w. nie przesądza o tym, że dane rozstrzygnięcie (nieobjęte odpowiednim stosowaniem procedury administracyjnej) następuje w formie decyzji administracyjnej, to rozstrzygnięcie takie jest aktem wewnątrzzakładowym, na który nie przysługuje skarga do sądu administracyjnego (por. wyrok NSA z 18 września 2012 r., I OSK 1583/12, wyrok WSA w Warszawie z 14 czerwca 2006 r., I SAB/Wa 43/05). Konsekwentnie nie można go również uznać za czynność określoną w § 3 pkt 4 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2017 r., Poz. 1369, dalej jako: "p.p.s.a.").