Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2010 r. skargi kasacyjnej T. C., J. B. i J. M. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 czerwca 2010 r., sygn. akt I SA/Wa 348/10 w sprawie ze skargi J. M., T. C., A. M. B., J. B. i P. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [...] listopada 1998 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania odwoławczego postanawia uchylić zaskarżone postanowienie.
Postanowieniem z dnia 9 października 2000 r., sygn. IV SA 2637/98, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie (przed reformą) zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie do czasu zakończenia postępowania w sprawie wznowienia postępowania w sprawie [...] Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa.
W motywach Sąd wskazał, że zawieszenie postępowania nastąpiło na zgodny wniosek stron oraz z uwagi na to, iż Sąd uznał, że wynik postępowania przed sądem powszechnym może mieć wpływ na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie. Jako podstawę prawną decyzji wskazano art. 98 § 1 Kpa w zw. z art. 59 ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (k. 56-57).
Postanowieniem z dnia 16 czerwca 2010 r., sygn. I SA/Wa 348/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie umorzył postępowanie w przedmiotowej sprawie.
W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że podstawą prawną zawieszenia przedmiotowego postępowania był przepis art. 98 § 1 Kpa, który stanowi, iż organ administracji publicznej może zawiesić postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi społecznemu. W związku z tym, że upłynął już okres trzech lat od daty zawieszenia postępowania, a żadna ze stron nie złożyła wniosku o jego podjęcie, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zaszła obligatoryjna podstawa do umorzenia postępowania. Dlatego też argument strony skarżącej, iż przyczyna z powodu której zawieszono postępowanie nadal trwa, nie może skutkować zwolnieniem Sądu z obowiązku umorzenia postępowania.
Ponadto Sąd orzekający w I instancji podniósł, że ocena prawna wyrażona w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego wiąże w sprawie wojewódzkie sądy administracyjne. Powyższe wynika z treści art. 99 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1271).
Reasumując swoje rozważania Sąd wskazał, że prawomocne postanowienie o zawieszeniu postępowania zawierające przyczynę zawieszenia, ma prejudycjalny charakter dla umorzenia postępowania. Dlatego też Sąd I instancji orzekł jak w sentencji.
Od powyższego postanowienia skargę kasacyjna wywiedli T. C., J. B. i J. M., zaskarżając go w całości i zarzucając mu:
- naruszenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie przepisów postępowania, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie § 1 art. 134 i § 1 art. 130 w zw. z art. 6 oraz § 1 art. 125 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, poprzez nieuwzględnienie na korzyść skarżących ich stanowiska wyrażonego w pismach z 2007 r., w których oświadczali, że nie żądają podjęcia zawieszonego postępowania, z uwagi na brak rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu sądowym, które de facto było przyczyną zawieszenia postępowania, co oznacza, że w 2007 r. nastąpiła w ich stanowisku formalna zmiana podstawy prawnej zawieszenia postępowania ze zgodnego wniosku na uzależnienie podjęcia zawieszonego postępowania od zakończenia sprawy sądowej i jeżeli wówczas tej nowej podstawy prawnej z art. 125 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd nie akceptował, to po myśli art. 6 tej ustawy winien o swoim stanowisku powiadomić skarżących i pouczyć ich w trybie owego art. 6 o skutkach swego stanowiska, a skoro tego nie uczynił, oznacza to, iż nastąpiła skuteczna zmiana stanowiska skarżących odnośnie faktycznej przyczyny zawieszenia niniejszego postępowania skargi, która na dzień rozstrzygnięcia sprawy zaskarżonym postanowieniem objęta była treścią art. 125 § 1 pkt 1 powyższej ustawy, co w konsekwencji sprawiło, że Sąd I instancji niesłusznie zastosował art. 130 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi i umorzył niniejsze postępowanie, gdyż przepis ten nie dotyczy sytuacji art. 125 § 1 pkt 1 powyższej ustawy.