Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255 ze zm./ przyjmuje regułę, że orzecznictwo w sprawach zasiłków rodzinnych należy do właściwości organów administracji publicznej, a do postępowania przed tymi organami w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Brak przepisu szczególnego stanowiącego o prawie odwołania od tych decyzji do sądu powszechnego powoduje, że obowiązuje tok instancji przyjęty w Kodeksie postępowania administracyjnego. Brak regulacji szczególnej wyłącza bowiem prawo przeniesienia sprawy rozstrzygniętej decyzją administracyjną na drogę postępowania przed sądem powszechnym Art. 477[8] par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego nie może zatem stanowić samoistnej regulacji wyłączającej tok instancji w postępowaniu administracyjnym oraz właściwości sądów administracyjnych do orzekania w sprawach skarg na decyzje w sprawach świadczeń rodzinnych podejmowanych przez organy administracji publicznej.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Leszek Włoskiewicz, Sędziowie NSA Barbara Adamiak (spr.), Izabella Kulig-Maciszewska, Protokolant Łukasz Celiński, po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 listopada 2004 r. sygn. akt I SA/Wa 1592/04 w sprawie ze skargi Ewy C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 13 sierpnia 2004 r. (...) w przedmiocie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego postanawia: 1) uchylić zaskarżone postanowienie i umorzyć postępowanie sądowe, 2) oddalić wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Ewa C. wniosła skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 13 sierpnia 2004 r., (...) utrzymującą w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Wójta Gminy G. przez Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w G. z dnia 7 lipca 2004 r., (...) orzekającą o uchyleniu w całości własnej decyzji z dnia 3 czerwca 2004 r., (...) w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego z dniem 1 maja 2004 r.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 10 listopada 2004 r., I SA/Wa 1592/04, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Ewy C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z 13 sierpnia 2004 r. (...) w przedmiocie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego, odrzucił skargę.
W uzasadnieniu sąd wskazał, że zgodnie z treścią obowiązującego od dnia 1 maja 2004 r. art. 477[8] par. 2 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego do właściwości sądów rejonowych w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych należą sprawy o zasiłek chorobowy, wyrównawczy, opiekuńczy, macierzyński, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego. Cytowany przepis wszedł w życie na mocy art. 34 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych /Dz.U. nr 228 poz. 2255/.
Skoro zaskarżona decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. wydana została w sprawie zastrzeżonej dla właściwości sądów powszechnych, to wbrew zawartemu w decyzji błędnemu pouczeniu, nie mogła być ona przedmiotem zaskarżenia do sądu administracyjnego.
Wobec powyższego skargę jako niedopuszczalną należało odrzucić na podstawie art. 58 par. 1 i par. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi /Dz.U. nr 153 poz. 1270 ze zm./.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wniosło od postanowienia skargę kasacyjną, zaskarżając postanowienie w całości. Skargę kasacyjną oparto na podstawach:
- naruszenia przepisów postępowania w zakresie, który miał istotny wpływ na wynik sprawy /art. 174 pkt 2 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, a mianowicie art. 3 w zw. z art. 58 par. 1 pkt 1 i par. 3 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - poprzez nieuprawnione przyjęcie, że sąd administracyjny nie jest władny do sprawowania merytorycznej kontroli nad organami administracji publicznej /jakimi są: w drugiej instancji - Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S., a w pierwszej - wójt gminy G./, poprzez wyrokowania w sprawach skargi na decyzje administracyjne tych organów, w przedmiocie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do tego zasiłku;
- naruszenia przepisów prawa materialnego /art. 174 pkt 1 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi/, tj. art. 32 ustawy o świadczeniach rodzinnych w zw. z art. 16 par. 2 ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego - poprzez odrzucenie uprawnienia strony postępowania administracyjnego, do złożenia skargi do sądu administracyjnego, w celu kontroli zgodności z prawem decyzji organu administracji publicznej w przedmiocie ustalenia uprawnienia do zasiłku rodzinnego i jego pochodnych /dodatków/, w wyniku błędnego przyjęcia, że art. 34 ustawy o świadczeniach rodzinnych /dotyczący zmiany treści przepisów działu III, tytułu VII, księga pierwsza, część pierwsza Kodeksu postępowania cywilnego/ wyłącza spod kognicji sądów administracyjnych wszelkie sprawy dotyczące zasiłków rodzinnych, oddając orzekanie w tych sprawach jedynie sądom powszechnym.