Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Iwona Bogucka (spr.) sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska sędzia del. WSA Tamara Dziełakowska Protokolant asystent sędziego Agnieszka Chorab po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2017 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Prezydenta Miasta [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 lutego 2016 r. sygn. akt IV SA/Wa 3206/15 w sprawie ze skargi Prezydenta Miasta [...] na decyzję Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności orzeczenia postanawia zawiesić postępowanie sądowe do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o sygnaturze akt I OSK 884/17 ze skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 września 2016 r., sygnatura akt IV SA/Wa 3235/15.
Orzeczeniem z dnia [...] maja 1960 r., nr [...] Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] orzekło o wywłaszczeniu m.in. nieruchomości położonej w [...] gm. kat Ł., oznaczonej jako parcela [...] kat. [...], o powierzchni [...] m2, objętej [...], stanowiącej własność J. B. w 1/2 części i S. L. w 1/2 części (pkt 5 orzeczenia). Z kolei orzeczeniem z dnia [...] kwietnia 1961 r., nr [...] Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] orzekło o odszkodowaniu za wywłaszczoną nieruchomość położoną w [...] gm. kat Ł., stanowiącą własność J. B. w 1/2 części i S. L. w 1/2 części.
A. B., spadkobierca J. B., wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie nieważności wskazanego orzeczenia Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] z dnia [...] kwietnia 1961r. o odszkodowaniu za wywłaszczoną nieruchomość.
Decyzją z dnia [...] listopada 2009r., nr [...] Minister Infrastruktury stwierdził nieważność wskazanego orzeczenia Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] z dnia [...] kwietnia 1961 r. w przedmiocie wywłaszczenia. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy decyzją Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 25 sierpnia 2015 r. W uzasadnieniu organ w szczególności wyjaśnił, że zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (tj. Dz. U. z 1961r, Nr 18, poz. 94, dalej ustawa z 1958 r.), organ wywłaszczeniowy mógł odroczyć ustalenie odszkodowania na czas do trzech miesięcy od dnia wydania decyzji o wywłaszczeniu i wydać odrębną decyzję o odszkodowaniu po przeprowadzeniu osobnej rozprawy nad ustaleniem odszkodowania. Decyzja Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych z dnia [...] kwietnia 1961r., którą przyznano odszkodowanie, była skutkiem orzeczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w [...] Urząd Spraw Wewnętrznych z dnia [...] maja 1960r, którym wywłaszczono sporną nieruchomość. Zdaniem organu w tej sytuacji orzeczenie o odszkodowaniu miało wobec orzeczenia z dnia [...] maja 1960r. charakter wtórny i subsydiarny.
Orzeczenie wywłaszczeniowe Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] z dnia [...] maja 1960 r. o wywłaszczeniu spornej nieruchomości zostało poddane kontroli w trybie nadzwyczajnym stwierdzenia nieważności. Minister Infrastruktury i Rozwoju decyzją z dnia [...] sierpnia 2015r., nr [...] utrzymał w mocy decyzję Ministra infrastruktury z dnia [...] listopada 2009r., nr [...] stwierdzającą nieważność orzeczenia Prezydium Rady Narodowej Urząd Spraw Wewnętrznych w [...] z dnia [...] maja 1960r. o wywłaszczeniu przedmiotowej nieruchomości.
Organ podkreślił, że stwierdzenie nieważności orzeczenia o wywłaszczeniu wywołuje skutek ex tunc powodując, że orzeczenie o odszkodowaniu trzeba ocenić jako pozbawione podstawy prawnej, gdyż wskutek eliminacji orzeczenia o wywłaszczeniu wystąpił brak podstaw do ustalenia odszkodowania z tytułu wywłaszczenia nieruchomości tj. rażąco naruszono art. 22 ust. 2 ustawy. Zatem konsekwencją uznania, iż wywłaszczenie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa jest również konieczność wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji, w której orzeczono o odszkodowaniu, co powinno nastąpić poprzez stwierdzenie nieważności.