Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie: sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) sędzia WSA del. Jolanta Rudnicka Protokolant st. sekretarz sądowy Kamil Wertyński po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Sz. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia [...] lutego 2011 r. sygn. akt II SA/Sz 1176/10 w sprawie ze skargi K. B. na decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Sz. z dnia [...] listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie przyznania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania postanawia: uchylić zaskarżony wyrok i odrzucić skargę.
Wyrokiem z dnia 23 lutego 2011 r., sygn. akt II SA/Sz 1176/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie - po rozpoznaniu sprawy ze skargi K. B. - uchylił decyzję Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w S. z dnia [...] listopada 2010 r. w przedmiocie przyznania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania oraz poprzedzającą ją decyzję Dyrektora Aresztu Śledczego w C. z dnia [...] października 2010 r. oraz stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia wyroku.
W uzasadnieniu orzeczenia Sąd podał, że Dyrektor Aresztu Śledczego w C. decyzją z dnia 5 października 2010 r. odmówił przyznania ppor. K. B. równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania, bowiem K. B. wraz z małżonką w dniu 29 grudnia 2009 r. nabył prawo własności nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym, w zabudowie szeregowej w stanie surowym zamkniętym, położonym w C. Na tej podstawie, powołując się na treść art. 178 ust. 1 pkt 1 ustawy o Służbie Więziennej, stwierdził, że K. B. nie spełnia warunków do przyznania równoważnika pieniężnego z tytułu braku mieszkania.
Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w S. decyzją z dnia [...] listopada 2010 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
Rozważając kwestię posiadania tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego lub domu, przy jednoczesnym braku możliwości zamieszkania organ odwołał się do ustawy o Służbie Więziennej z dnia 26 kwietnia 1996 r. wywodząc, że przepisy tej poprzednio obowiązującej ustawy odmiennie regulowały sprawę równoważnika z tytułu braku mieszkania, ponieważ podstawą przyznania świadczenia był brak posiadania lokalu mieszkalnego, a nie brak tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego. Wprowadzenie do ustawy z dnia 10 kwietnia 2010 r. pojęcia tytułu prawnego miało na celu uporządkowanie i ujednolicenie kwestii związanej z przyznawaniem przedmiotowego równoważnika pieniężnego. Obecnie świadczenie pieniężne przysługuje wyłącznie w sytuacji braku tytułu prawnego a nie braku prawa do lokalu i braku możliwości zamieszkania w nim, odmienne stanowisko byłoby nadinterpretacją przepisu art. 178 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej. Prawo do równoważnika z tytułu braku lokalu mieszkalnego, nie jest tożsame z prawem do lokalu mieszkalnego, o czym świadczy chociażby art. 171 ustawy, gdzie ustawodawca wskazał, że prawo do lokalu mieszkalnego realizuje się poprzez przydział lokalu albo przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.
Skargę na powyższą decyzję wniósł K. B..
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał skargę za uzasadnioną.
Sąd zgodził się z organem odwoławczym, że w stosunku do przepisów regulujących kwestię równoważnika pieniężnego przysługującego funkcjonariuszom Służby Więziennej z tytułu braku lokalu mieszkalnego w ustawie z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej, w ustawie nowej z dnia 10 kwietnia 2010 r. nastąpiła zmiana polegająca na doprecyzowaniu pojęcia "posiadania" lokalu mieszkalnego lub domu poprzez wskazanie, że chodzi o posiadanie tytułu prawnego, jednakże - zdaniem Sądu - dalsze wnioski wyprowadzone z tej zmiany są zbyt daleko idącą interpretacją woli ustawodawcy. Dokonana zmiana ma wyłącznie charakter porządkujący w tym znaczeniu, że określa czym jest samo posiadanie lokalu mieszkalnego lub domu. Ustawodawca w ten sposób zmierzał do przerwania sporów na temat tego jaki stan faktyczny mieści się w pojęciu posiadania, na przykład czy posiadaniem jest zamieszkiwanie w lokalu mieszkalnym lub domu bez tytułu prawego np. wspólnie z małoletnim dzieckiem będącym na podstawie umowy darowizny lub w wyniku dziedziczenia właścicielem tego lokalu. Dokonana zmiana ustawodawcza doprecyzowuje pojęcie posiadania, co jednak nie oznacza, że z tego powodu nastąpiła zmiana jakościowa pozwalająca na nowe, odmienne od dotychczasowego, rozumienie pojęcia lokalu mieszkalnego oraz domu.