Naczelny Sąd Administracyjny w składzie Przewodniczący: sędzia NSA Dariusz Dudra po rozpoznaniu w dniu 25 stycznia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia radcy prawnego N. S. na postanowienie zawarte w punkcie 2. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 października 2018 r. sygn. akt I SA/Rz 449/18 w zakresie zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej w sprawie ze skargi D. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] kwietnia 2016 r. nr [...] przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 12 października 2018 r., sygn. akt I SA/Rz 449/18 po rozpoznaniu sprawy ze skargi D. S. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za poszczególne okresy lat 2006-2010, w punkcie 1) uchylił zaskarżoną decyzję, zaś w punkcie 2) przyznał pełnomocnikowi skarżącego - radcy prawnemu N. S. od Skarbu Państwa, WSA w Rzeszowie, wynagrodzenie za udzielenie pomocy prawnej z urzędu, która nie została opłacona w kwocie 295,20 zł, w tym VAT w kwocie 55,20 zł.
W uzasadnieniu ww. wyroku Sąd I instancji wskazał, że wynagrodzenie za udzieloną z urzędu pomoc prawną pełnomocnikowi skarżącego, w wysokości 240 zł przyznano na podstawie art. 250 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm., dalej: p.p.s.a.) i § 2 pkt 1 oraz § 4 i § 21 ust. 1 pkt 1 c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2016 r. poz. 1715, dalej: rozporządzenie). Na podstawie § 4 ust. 3 rozporządzenia, kwotę wynagrodzenia należnego pełnomocnikowi powiększono o kwotę podatku od towarów i usług, liczonego według stawki podstawowej, w wysokości 55,20 zł.
Sąd I instancji podniósł, że pomimo oświadczenia pełnomocnika, odnośnie nieposiadania statusu podatnika podatku od towarów i usług, przyznał wynagrodzenie za udzielenie pomocy prawnej z urzędu, powiększone o kwotę należnego od jego wysokości podatku od towarów i usług, albowiem, z uwagi na uregulowania rozporządzenia, a także przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm., dalej: ustawa o podatku od towarów i usług), w szczególności art. 5, art. 15 ust. 1 ust. 2 i ust. 3 art. 113 tej ustawy, nie mógł przyznać wynagrodzenia bez uwzględnienia kwoty należnego podatku. W ocenie WSA, radca prawny nieprowadzący działalności gospodarczej, podlegającej ujawnieniu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, świadcząc pomoc prawną z urzędu, uzyskuje przychód z działalności wykonywanej osobiście, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, która to działalność na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stanowi działalność gospodarczą osoby fizycznej, podlegająca opodatkowaniu. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 2 tejże ustawy, działalnością gospodarczą jest między innymi działalność osób wykonujących wolne zawody. Wprawdzie, jak stanowi art. 15 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich, jednakże zależność o której mowa w tym przepisie nie występuje pomiędzy sądem, ustanawiającym pełnomocnika z urzędu, a świadczącym pomoc prawną radcy prawnym.