Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Kazimierz Brzeziński po rozpoznaniu w dniu 11 września 2007 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej zażalenia K. Ś. - [...] na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 maja 2007 r., sygn. akt V SA/Wa 703/06 w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy w zakresie częściowego zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi K.Ś. - [...] na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Warszawie z dnia [...] lutego 2006 r., Nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe postanawia: oddalić zażalenie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 15 maja 2007 r., sygn. akt V SA/Wa 703/06 przyznał K. Ś., prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą "[...]", prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od wpisu od skargi ponad kwotę 500 zł, w pozostałym zakresie odmówił przyznania prawa pomocy.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd stwierdził, że sytuacja materialna skarżącej nie uzasadniała całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych wskazując, że mąż skarżącej posiada środki zgromadzone na rachunku bankowym, co miesiąc dokonuje wpłat własnych w wysokości ponad 3.000 zł, z czego opłaca składki na ubezpieczenia społeczne oraz raty kredytu na samochód zakupiony w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, z której osiąga miesięczne dochody w wysokości kilkunastu tysięcy złotych. Sąd podkreślił przy tym, że zgodnie z art. 23 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9 poz. 59 ze zm.) małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy oraz że skarżąca posiada na prywatnym rachunku bankowym środki, w wysokości kilku tysięcy złotych.
Sąd uznał ponadto, że wysokie, deklarowane koszty prowadzenia działalności gospodarczej nie mogą stanowić decydującego argumentu przy rozpoznawaniu wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, gdyż doprowadziłoby to do bezpodstawnego zaakceptowania sytuacji, w której za konieczne uznaje się poniesienie wszystkich innych kosztów poza kosztami sądowymi.
Udzielenie stronie prawa pomocy jest formą dofinansowania jej z budżetu państwa i powinno sprowadzać się do przypadków, gdy zdobycie przez stronę środków jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Od osób toczących spory sądowe, w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, wymaga się ponadto szczególnie zapobiegliwości i przezorności we wspomnianym zakresie. Zdaniem Sądu koszty wpisów sądowych w niniejszej sprawie mogą być pokryte ze środków zgromadzonych na rachunkach bankowych obojga małżonków.
Sąd uznał, że skarżącej nie można uznać za osobę o ograniczonych środkach do życia, dla której poniesienie kosztów sądowych w postaci wpisu od przedmiotowej skargi w wysokości 500 zł, przy założeniu obowiązku uiszczenia wpisów w innych sprawach, spowodowałoby uszczerbek utrzymania koniecznego. Skarżąca i jej mąż dysponują bowiem środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunkach bankowych oraz że należą do nich dwie nieruchomości oraz samochód osobowy o wartości początkowej ponad 100.000 zł.
W zażaleniu na powyższe postanowienie K. Ś. -"[...]" wniosła o zmianę tego postanowienia i przyznanie jej prawa pomocy w zakresie całkowitego zwolnienia od kosztów sądowych lub uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.
W uzasadnieniu skarżąca stwierdziła, że stanowisko przyjęte przez Sąd zamyka możliwość merytorycznego rozpatrzenia sprawy przez niezawisły sąd. Nawet częściowe zwolnienie od kosztów sądowych nie pozwala na ich uiszczenie przez skarżącą, gdyż łączne koszty trwających postępowań sądowych zamykają się w kwocie kilkunastu tysięcy złotych.