Wniosek Starosty N. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Starostą N. a Kierownikiem Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie wypłacenia ekwiwalentu z tytułu wyłączenia gruntów z upraw rolnych i prowadzenia uprawy leśnej
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Hanna Kamińska (spr.) Sędzia NSA Lidia Ciechomska-Florek Sędzia del. WSA Cezary Kosterna po rozpoznaniu w dniu 21 września 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej wniosku Starosty N. z dnia 19 czerwca 2018 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Starostą N. a Kierownikiem Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w [...] w zakresie wypłacenia ekwiwalentu z tytułu wyłączenia gruntów z upraw rolnych i prowadzenia uprawy leśnej postanawia: wskazać Starostę N. jako organ właściwy do rozpoznania sprawy.

Uzasadnienie strona 1/4

Pismem z 19 czerwca 2018 r. Starosta N. zwrócił się z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego i wskazanie Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARMiR) w [...] jako organu właściwego w sprawie do wypłacenia ekwiwalentu z tytułu wyłączenia gruntów z upraw rolnych i prowadzenia uprawy leśnej.

W uzasadnieniu Starosta [...] podniósł, że strona (małżonkowie) złożyła wniosek o zalesienie gruntu rolnego. Na tej podstawie decyzją tego organu z 2002 r. przeznaczono do zalesienia działkę rolną. Podczas oględzin ustalono, że zalesienie wykonano jedynie na powierzchni [...] ha - na wykonanie dokładnych pomiarów strona nie wyraziła zgody. Starosta [...]i wydał decyzję o prowadzeniu przez strony uprawy leśnej na powierzchni [...] ha (bez sukcesji naturalnej, która była na tej działce jeszcze przez założeniem uprawy). Od tej decyzji wywiedziono odwołanie, w wyniku, którego Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w P. utrzymało w mocy decyzję Starosty. Następnie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił decyzję SKO. Starosta Nowotomyski, ponownie rozpoznając sprawę wydał decyzję, na podstawie, której stronie został wypłacony ekwiwalent wraz ze zwrotem zaległych kwot. W decyzji tej stwierdzono prowadzenie od dnia 5 sierpnia 2005 r. uprawy leśnej na powierzchni 7,7 ha (łącznie z sukcesją naturalną). Jednocześnie wstrzymano od dnia 1 lipca 2003 r. wypłatę za [...] ha powierzchni ze względu na to, że uprawa przepadła i nie została odnowiona do dnia wydania decyzji z 2007 r. Na podstawie tej decyzji wypłacano stronie ekwiwalent od 2007 r. do czasu nabycia praw emerytalnych przez jedno z nich.

W listopadzie 2016 r. Starosta [...] został poinformowany o nabyciu przez jedną ze stron prawa do pobierania emerytury i jej wypłacie. W związku z tym w dniu 27 stycznia 2017 r. wydano decyzję o utracie przez jedno z małżonków prawa do wypłaty ekwiwalentu, a drugiemu małżonkowi ekwiwalent ten zwiększono o 25%. Nakazano również zwrot niesłusznie pobranych środków pieniężnych od października 2016 r. do stycznia 2017 r. i wypłacano obniżoną wysokość ekwiwalentu na mocy tej decyzji, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności ze względu na interes publiczny. Strona zwróciła nadpłatę oraz wywiodła odwołanie od tej decyzji. Nie kwestionowano jednak utraty praw do ekwiwalentu, a jedynie wielkość powierzchni, za którą pobierali ekwiwalent od 2007 r. SKO uchyliło decyzję Starosty Nowotomyskiego i umorzyło postępowanie nakazując Staroście przekazanie sprawy do ARMiR. Organ II instancji podniósł, że Starosta N. nie był organem właściwym do wstrzymania ekwiwalentu, gdyż strona nabyła prawo do jego wypłaty po dniu 15 stycznia 2004 r. i nie mają w tym przypadku zastosowania przepisy ustawy z dnia 8 czerwca 2001 r. o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia (Dz. U. Nr 73, poz. 764 ze zm.; dalej: ustawa o zalesianiu).

W ocenie wnioskodawcy, jeżeli ekwiwalent wobec strony został przyznany po dniu 15 stycznia 2004 r., to nie znajdzie zastosowania przepis art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (Dz. U. Nr 229, poz. 2273 ze zm.; dalej: ustawa o wspieraniu rozwoju lub ustawa z dnia 28 listopada 2003 r.). Prawo do ekwiwalentu zostało stronie przyznane na mocy decyzji Starosty Nowotomyskiego z dnia 9 marca 2007 r. (zmienionej decyzją z dnia 24 kwietnia 2007 r.). Mając na uwadze brzmienie cyt. ustawy, która w art. 14 ust. 2 statuuje, iż do miesięcznego ekwiwalentu za wyłączenie gruntów z upraw rolnych i prowadzenie uprawy leśnej, przyznanego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art. 15, stosuje się zasady dotychczasowe, a w art. 16 ustawa określa wejście w życie przepisu art. 14 ust. 2 po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli w dniu 15 stycznia 2004 r., to wymaga skonstatować, że do sprawy właściwe będą regulacje zawarte w ustawie o wspieraniu rozwoju. Ustawa ta w art. 15 uchyliła moc obowiązującą ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia, w oparciu o której art. 6 ust. 1 Starosta Nowotomyski wydał decyzję z dnia 9 marca 2007 r. Decyzja ta - zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 ustawy o zalesianiu - oznaczała przyznanie właścicielowi gruntu prawa do miesięcznego ekwiwalentu za wyłączenie gruntu z upraw rolnych i prowadzenie uprawy leśnej. W związku z tym strona nabyła przed dniem 15 stycznia 2004 r., a zatem przed wejściem w życie art. 14 ust. 2 ustawy o wspieraniu rozwoju. Prawo to zostało nabyte po tej dacie, tyle że jeszcze w oparciu o przepisy ustawy o zalesianiu. Okoliczność ta nie może wywrzeć skutku w postaci obowiązku stosowania przepisów ustawy o zalesianiu, pod rządami której to starosta był organem właściwym do wydawania decyzji w sprawach zalesiania. Powyższe byłoby sprzeczne z art. 14 ust. 2 ustawy o wspieraniu rozwoju, gdzie ustawodawca wyraźnie zaznacza, że ma na uwadze "ekwiwalenty" przyznane przed dniem wejście w życie ustawy, a nie np. przyznane pod rządami dotychczasowych przepisów.

Strona 1/4