Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA - Maria Myślińska, Sędziowie NSA - Kazimierz Jarząbek, - Czesława Socha (spr.), Protokolant - Eliza Skibińska, po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej 1) [...] Spółka z o.o. w Warszawie, 2) [...] Spółka z o.o. w Warszawie, 3) [...] SA w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2004 r. sygn. akt V SAB 69/03 w sprawie ze skargi 1) [...] Spółka z o.o. w Warszawie, 2) [...] Spółka z o.o. w Warszawie, 3) [...] SA w Warszawie na bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w przedmiocie ponownego rozpatrzenia sprawy zakończonej decyzją o opłatę celną dodatkową postanawia: I uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie w sprawie; II zasądzić od Ministra Gospodarki, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - na rzecz skarżących solidarnie - [...] Spółki z o.o. w Warszawie, [...] Spółki z o.o. w Warszawie, [...] SA w Warszawie kwotę 220 zł (dwieście dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie. Sygn. akt GSK 609/04 U Z A S A D N I E N I E Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2004r. o sygnaturze V SAB 69/03 - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Spółki z o.o., [...]Spółki z o.o., [...] SA na bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wydania decyzji a dotyczącej ponownego rozpatrzenia sprawy zakończonej decyzją w przedmiocie opłaty celnej dodatkowej w związku z nadmiernym przywozem niektórych rodzajów obuwia pochodzącego z Chińskiej Republiki Ludowej. Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach faktycznych, które stwierdziły, że bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej nie istnieje. Chodzi o wydanie w ustalonym w przepisach prawa terminie decyzji rozstrzygającej złożony w trybie art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją z 6 stycznia 1999r. Stan bezczynności badany był na dzień wniesienia skargi. W ocenie Sądu - termin, w którym sprawa winna być załatwiona nie wynika z Kodeksu postępowania administracyjnego lecz z ustawy z 11 grudnia 1997r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. nr 157, poz. 1027). Zgodnie z art. 1 ust. 4 tej ustawy do postępowania ochronnego stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego jeżeli przepisy tej ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że pierwszeństwo mają regulacje procesowe zawarte w ustawie ochronnej a tylko w sprawach procesowych nie unormowanych w tej ustawie znajdują zastosowanie przepisy k.p.a. Przepis art. 18 ustawy określił, organ obowiązany jest w drodze decyzji zakończyć administracyjne postępowanie ochronne nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia jego wszczęcia. Termin ten odnosi się także do postępowania z art. 127 § 3 k.p.a. skoro jest to także postępowanie ochronne. W sprawie termin ten należało liczyć od daty doręczenia Ministrowi wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie V SA 256/02, to jest od dnia 31 stycznia 2003r. Skarga zaś na bezczynność została wniesiona w dniu 14 sierpnia 2003r., a więc gdy nie upłynął jeszcze termin 12 miesięcy. Konsekwencją przedwczesnego wniesienia skargi jest jej oddalenie. Sygn. akt GSK 609/04 W skardze kasacyjnej Spółka z o.o. [...] i [...] oraz Spółka Akcyjna [...] w Warszawie zaskarżyły w całości wyrok zarzucając naruszenie przepisów postępowania a mianowicie art. 149 ustawy z dnia 30 sierpnia 202r. - Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270) przez błędną wykładnię art. 1 ust. 4 oraz art. 18 ustawy z dnia 11 grudnia 1997r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. nr 157, poz. 1027), a w konsekwencji podstawę zastosowania w sprawie art. 35 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tj. Dz.U. z 2000 roku nr 98, poz. 1071). Wskazując na powyższe, domagali się uchylenia zaskarżonego wyroku w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia na ich rzecz kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podali, że błędne jest stanowisko odnoszące się także do postępowania ochronnego w kierunku stosowania terminu 12 miesięcy w trybie art. 127 § 3 k.p.a. Termin ten odnosi się tylko do wydania decyzji o zastosowaniu środka ochronnego bądź o zakończeniu postępowania ochronnego bez zastosowania tego środka. Organem prowadzącym postępowanie ochronne jest organ naczelny i od decyzji wydanej przez ten organ nie przysługiwało odwołanie do organu wyższego stopnia lecz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ na podstawie art. 127 § 3 k.p.a. Do wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy stosuje się zgodnie z tym przepisem, odpowiednio przepisy Kodeksu dotyczące odwołań. O ile art. 1 ust. 4 ustawy ochronnej stanowi, że do postępowania ochronnego stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, to niewątpliwie od decyzji kończącej to postępowanie, zastosowanie mają wówczas przepisy k.p.a. Termin postępowania ochronnego z ustawy dotyczy tylko postępowania prowadzonego w pierwszej instancji, skoro w ustawie brak jest regulacji odnoszącej się do terminu zakończenia postępowania w sprawie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Do wniosku tego mają zastosowanie przepisy dotyczące odwołań zamieszczone w Kodeksie oraz przepisy art. 35 § 3 k.p.a., wskazujące termin załatwienia sprawy w postępowaniu odwoławczym. Brak rozpoznania wniosku skarżących o ponowne rozpatrzenie sprawy w ciągu miesiąca oznacza bezczynność organu. Wykładnia przepisów przez Sąd pomija literalne brzmienie art. 18 ustawy ochronnej i pozostaje w sprzeczności z art. 12 k.p.a., a więc ekonomiką procesową. Brak też zawiadomienia Sygn. akt GSK 609/04 skarżących o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, czyni zarzuty uzasadnionymi. Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej. Podał, że zaskarżony wyrok zgodny jest z obowiązującym prawem. Skarga została złożona przedwcześnie. Organ w dniu złożenia skargi nie pozostawał w bezczynności. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270) - Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Przesłanki nieważności postępowania w sposób taksatywny wymienione zostały w art. 183 § 2 tej ustawy. Stwierdzić należy, że w sprawie niniejszej nie występuje żadna z okoliczności stanowiących o nieważności postępowania. Skarga kasacyjna zarzuca wprawdzie naruszenie przepisów postępowania, o których mowa w art. 174 pkt 2 tej ustawy, ale nie powołuje tych, które miały istotny wpływ na ostateczny wynik sprawy. Chodzi mianowicie o art. 149 tej ustawy. Należało wobec tego ocenić - czy w dacie wyrokowania istniały podstawy do badania bezczynności organów, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1 - 4 ustawy i czy wobec braku zarzutów kasacyjnych Naczelny Sąd Administracyjny zobligowany był do badania z urzędu zasadności wydanego przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyroku. Odpowiedź na pierwsze pytanie jest negatywna zaś na drugie pozytywna w związku z treścią art. 189 ustawy z następujących powodów. Stosownie do art. 97 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Przepisów wprowadzających ustawę - Prawo o ustroju sadów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1271 ze zm.) - sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem 1 stycznia 2004r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepis zaś art. 3 § 2 pkt 8 cytowanej wyżej ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270) przewiduje kontrolę działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne, Sygn. akt GSK 609/04 w tym na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1 - 4. Oznacza to, że do sądu administracyjnego można wnieść skargę, gdy w ustalonym w przepisach prawa terminie organ administracji publicznej w przypadkach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 - 4 ustawy, nie wydał orzeczenia, aktu lub nie podjął czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczącej przyznania, stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązków, wynikających z przepisów prawa. Przez bezczynność należy rozumieć zarówno brak działania ze strony organu administracji jak i odmowę podjęcia czynności, w tym wydania określonego aktu. Skarga na bezczynność może być wniesiona tylko w tych wypadkach, gdy przepis prawa przewiduje działania a organ pozostaje w zwłoce. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego jak też przepisy ustawy z dnia 11 grudnia 1997r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. nr 157, poz. 1027), mającej w sprawie także zastosowanie, przewidują maksymalne terminy, w których powinno nastąpić załatwienie sprawy. Sprawa będąca przedmiotem skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a obecnie od 1 stycznia 2004r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zgodnie z art. 1, 2 i 3 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269) stanowiła skargę na brak wydania decyzji przez organ II instancji na podstawie art. 127 § 3 k.p.a., a więc rozpoznania złożonego odwołania. Oznaczało to, że z mocy przepisu prawa procesowego załatwienie sprawy powinno nastąpić w formie pozytywnej lub negatywnej, gdyż wszczęte postępowanie na podstawie wyżej powołanych przepisów w związku z art. 104 i art 61 k.p.a. musi być zakończone załatwieniem sprawy w formie przewidzianej przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Organ nie może odstąpić od załatwienia sprawy w sytuacji, kiedy zarówno przepisy prawa materialnego jak i prawa procesowego obligują do działania. Powyższe wskazuje, że o ile organ na podstawie przepisów jest zobligowany do działania i działań tych jednak nie podejmuje, to zgodnie z art. 149 cytowanej wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Sąd uwzględnia skargę na bezczynność lub oddala skargę w sytuacji, gdy stwierdza, że bezczynność nie występuje. W przedmiotowej sprawie Sąd merytorycznie rozpoznał sprawę i oddalił skargę. Przyjął, że bezczynność organu nie występuje. W dacie jednak orzekania Sygn. akt GSK 609/04 bezczynność organu została usunięta przez to, że organ rozpoznał już odwołanie i wydał akt w postaci decyzji z dnia 16 stycznia 2004r., opublikowany w Monitorze Polskim numer 4, pozycja 63. Oznaczało to zlikwidowanie bezczynności, a więc bezprzedmiotowość badania przez Sąd zasadności złożonej skargi. Bezprzedmiotowość postępowania w sprawie wszczętej o bezczynność obligowała wówczas Sąd do umorzenia postępowania na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 wyżej cytowanej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi. Sąd nie umorzył tego postępowania co spowodowało uchylenie wyroku i umorzenie postępowania na podstawie art. 189 tej ustawy. Orzeczenie o kosztach znajduje swoje podstawy w art. 202 § 2, art. 203 pkt 1, art. 205 § 2 i § 3, art. 209 cytowanej wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi w związku z § 12 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej z urzędu (Dz.U. nr 163 z 2002 roku, poz. 1349, ze zm.).
P O S T A N O W I E N I E
Dnia 15 czerwca 2004 r.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie:
|Przewodniczący |Sędzia NSA |- Maria Myślińska |
|Sędziowie NSA |- Kazimierz Jarząbek |
| |- Czesława Socha (spr.) |
|Protokolant |- Eliza Skibińska | po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2004 r.
na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej 1) [...] Spółka z o.o. w Warszawie,
2) [...] Spółka z o.o. w Warszawie,
3) [...] SA w Warszawie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2004 r. sygn. akt V SAB 69/03 w sprawie ze skargi 1) [...] Spółka z o.o. w Warszawie,
2) [...] Spółka z o.o. w Warszawie,
3) [...] SA w Warszawie na bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w przedmiocie ponownego rozpatrzenia sprawy zakończonej decyzją o opłatę celną dodatkową postanawia:
I uchylić zaskarżony wyrok i umorzyć postępowanie w sprawie;
II zasądzić od Ministra Gospodarki, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - na rzecz skarżących solidarnie - [...] Spółki z o.o. w Warszawie, [...] Spółki z o.o. w Warszawie, [...] SA w Warszawie kwotę 220 zł (dwieście dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania w sprawie.
Sygn. akt GSK 609/04
U Z A S A D N I E N I E
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 21 stycznia 2004r. o sygnaturze V SAB 69/03 - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] Spółki z o.o., [...] Spółki z o.o., [...] SA na bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wydania decyzji a dotyczącej ponownego rozpatrzenia sprawy zakończonej decyzją w przedmiocie opłaty celnej dodatkowej w związku z nadmiernym przywozem niektórych rodzajów obuwia pochodzącego z Chińskiej Republiki Ludowej.
Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie na ustaleniach faktycznych, które stwierdziły, że bezczynność Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej nie istnieje. Chodzi o wydanie w ustalonym w przepisach prawa terminie decyzji rozstrzygającej złożony w trybie art. 127 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej decyzją z 6 stycznia 1999r. Stan bezczynności badany był na dzień wniesienia skargi. W ocenie Sądu - termin, w którym sprawa winna być załatwiona nie wynika z Kodeksu postępowania administracyjnego lecz z ustawy z 11 grudnia 1997r. o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny (Dz.U. nr 157, poz. 1027). Zgodnie z art. 1 ust. 4 tej ustawy do postępowania ochronnego stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego jeżeli przepisy tej ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że pierwszeństwo mają regulacje procesowe zawarte w ustawie ochronnej a tylko w sprawach procesowych nie unormowanych w tej ustawie znajdują zastosowanie przepisy k.p.a. Przepis art. 18 ustawy określił, organ obowiązany jest w drodze decyzji zakończyć administracyjne postępowanie ochronne nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia jego wszczęcia. Termin ten odnosi się także do postępowania z art. 127 § 3 k.p.a. skoro jest to także postępowanie ochronne. W sprawie termin ten należało liczyć od daty doręczenia Ministrowi wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie V SA 256/02, to jest od dnia 31 stycznia 2003r. Skarga zaś na bezczynność została wniesiona w dniu 14 sierpnia 2003r., a więc gdy nie upłynął jeszcze termin 12 miesięcy. Konsekwencją przedwczesnego wniesienia skargi jest jej oddalenie.