Par. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 1994 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzin zastępczych /Dz.U. nr 139 poz. 751/ rozumiany jako pozostający bez wpływu na uprawnienia rodziny zastępczej określone w umowach powierzenia dziecka zawartych na piśmie między rodziną zastępczą a kuratorem oświaty właściwym dla miejsca zamieszkania tej rodziny w okresie od 1 listopada 1993 r. do 30 grudnia 1994 r. jest zgodny z art. 1, art. 79 ust. 1 i art. 80 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426 ze zm./.
Instytucja rodzin zastępczych jest uregulowana w art. 72-76 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty /Dz.U. 1996 nr 67 poz. 329/ w rozdziale 5 "Organizacja kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych". Takie usytuowanie przepisów o rodzinach zastępczych wskazuje na to, że w prawnym kształcie tej instytucji mają dominować przede wszystkim elementy publiczno-prawne chociaż w grę wchodzą również takie uprawnienia zainteresowanych osób, które mają charakter cywilno-prawny. Trzeba podkreślić, że obowiązek kuratora oświaty ma w pierwszym rzędzie polegać na organizowaniu opieki w rodzinach zastępczych dzieciom i młodzieży pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej /art. 72 ust. 1/. Środki przewidziane w przepisach ustawy o systemie oświaty mają charakter uzupełniający w stosunku do środków przewidzianych w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz w kodeksie postępowania cywilnego, a ich ratio legis wynika z fachowości i dobrego rozeznania w potrzebach dzieci, którymi dysponują poszczególne jednostki organizacyjne i organy administracji oświatowej. Stąd też podejmowanie rozstrzygnięć o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej należy do kompetencji sądu opiekuńczego /art. 72 ust. 2 ustawy o systemie oświaty/, a kurator oświaty dokonuje jedynie doboru rodzin zastępczych /par. 5 ust. 1 rozporządzenia z dnia 21 października 1993 r./.
Bez orzeczenia sądu opiekuńczego dziecko może być umieszczone w rodzinie zastępczej na wniosek lub za zgodą rodziców dziecka, na podstawie umowy powierzenia dziecka, zawartej na piśmie między rodziną zastępczą a kuratorem oświaty. Jednak i w tym wypadku kurator zawiadamia sąd opiekuńczy, a w razie wątpliwości co do spełniania ustawowych warunków przez rodzinę zastępczą, przekazuje sprawę temu sądowi /art. 72 ust. 3 ustawy/.
Dokładniejsze uregulowanie pomocy pieniężnej udzielanej dzieciom umieszczonym w rodzinach zastępczych znajduje się w art. 74 ustawy o systemie oświaty. Z uregulowań tych wynika, że:
1) pomoc pieniężna ma tylko częściowo pokrywać koszty utrzymania dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych /ust. 1/;
2) podstawą przyznania pomocy pieniężnej jest umowa zawarta między kuratorem oświaty a rodziną zastępczą /ust. 2/;
3) pomoc udzielana jest dzieciom umieszczonym w rodzinach zastępczych, a nie tym rodzinom /ust. 1/;
4) rodzice, których dzieci przebywają w rodzinach zastępczych, są obowiązani do odpłatności z tego tytułu /ust. 3/.
Bezpośrednim adresatem przepisu o pomocy pieniężnej jest dziecko, które zostało umieszczone w rodzinie zastępczej. Tylko w odniesieniu do dziecka można też mówić o wykonywaniu przez kuratora zadań z zakresu administracji publicznej. Chodzi tu niewątpliwie o administrację określoną w rozważaniach doktrynalnych jako administracja świadcząca.
Nałożone na kuratora oświaty zadania, polegające na organizowaniu opieki w rodzinach zastępczych, są przez ten organ wykonywane w formach właściwych prawu cywilnemu. Jedynie ze względu na to, że chodzi tu o instytucję stanowiącą swoisty surogat władzy rodzicielskiej lub opieki w rozumieniu kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kurator, strzegąc dobra dziecka i korzystając z pomocy ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, sprawuje "nadzór nad wykonywaniem zadań przyjętych przez rodzinę zastępczą na podstawie umowy" /par. 9 rozporządzenia z dnia 29 października 1993 r./. Stosunki między kuratorem oświaty a rodziną zastępczą nie mają jednak charakteru administracyjno-prawnego, a ich treść wynika z umowy zawieranej w imieniu Skarbu Państwa przez kuratora oświaty z rodziną zastępczą. Również cywilnoprawny charakter mają stosunki między Skarbem Państwa a rodzicami dzieci, które przebywają w rodzinach zastępczych, zobowiązanymi do odpłatności /art. 74 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r./.