Tezy

1. Przepis art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457; zm. Dz.U. 1992 nr 21 poz. 84, nr 78 poz. 394/ nie jest niezgodny z art. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej pozostawionym w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. 1992 nr 84 poz. 426/; 2. Przepis art. 21 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu /Dz.U. nr 106 poz. 457; zm. Dz.U. 1992 nr 21 poz. 84, nr 78 poz. 394/ w zakresie w jakim pomija bezrobotnych, którzy podlegali ubezpieczeniu społecznemu z tytułu "innej pozarolniczej działalności", jest niezgodny z art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej pozostawionych w mocy Ustawą Konstytucyjną powołaną w pkt 1 orzeczenia.

ponadto Skład orzekający w niniejszej sprawie przedstawia Prezesowi Trybunału stanowisko o potrzebie wszczęcia z inicjatywy własnej Trybunału Konstytucyjnego postępowania o zbadanie zgodności z Konstytucją RP ustawy o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. /Dz.U. 1993 nr 13 poz/ 60/ w zakresie dotyczącym pomocy społecznej dla bezrobotnych, którzy utracili prawo do zasiłku dla bezrobotnych.

Inne orzeczenia z hasłem:
Zatrudnienie
Bezrobocie
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny
Uzasadnienie strona 1/4

Dla rozważań o konstytucyjnym charakterze zabezpieczenia społecznego podstawą musi być konstatacja, że ustawa zasadnicza zawiera skierowany do państwa nakaz zapewnienia obywatelom minimum socjalnego. Podstawę obowiązywania normy o takiej treści stanowi art. 68 w zw. z art. 70 ust. 1 i 2 i art. 79 /w zakresie rodziny jako prawnie chronionego dobra/. Normę powyższą należy interpretować mając na uwadze wyrażoną art. 1 Konstytucji zasadę sprawiedliwości społecznej. Ta ostatnia zawiera formułę każdemu według jego potrzeb i formułę tą należy stosować właśnie do osób, których minimum socjalne jest zagrożone.

Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 21 ust. 2 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu, to jest przepis, który ogranicza czas pobierania zasiłku zasadniczo do okresu 12 miesięcy, nie jest niezgodny z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej /art. 1/. Uczynił to uwzględniając z jednej strony treść konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej, z drugiej zaś strony charakter i funkcję prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zdeterminowane obowiązkiem państwa wynikającym z art. 68 Konstytucji. Zasadę sprawiedliwości społecznej w odniesieniu do problemów społecznych jakie niesie za sobą zjawisko bezrobocia, rozumieć należy jako zasadę postępowania w stosunkach między grupami społecznymi, w tym wypadku między najszerszą grupą społeczną jaką jest wspólnota narodowa reprezentowana przez państwo a kategorią ludzi bezrobotnych. Nakazem postępowania jest tutaj obowiązek państwa w sferze jego działalności socjalnej zapewnienia jednostce będącej bez pracy warunków realizacji jej prawa do egzystencji i wolności z uwagi na niezbywalną, przyrodzoną godność człowieka. Trybunał Konstytucyjny przyjął, że służące temu zabezpieczenie społeczne gwarantowane przez państwo bezrobotnym powinno wyrażać się w zapewnieniu im co najmniej minimum socjalnego. Zasada sprawiedliwości społecznej w rozumieniu orzecznictwa konstytucyjnego polskiego zawiera w sobie bowiem m.in. formułę rozdzielczą - każdemu według jego potrzeb, w rozumieniu potrzeb podstawowych i formułę tę należy stosować przede wszystkim do osób, których minimum socjalne na skutek utraty pracy jako źródła dochodu jego zagrożone. Zasada sprawiedliwości ze względu na jej ogólny i prawnie zasadniczo niezdefiniowany charakter, nie określa jednak formy prawnej realizacji wspomnianej formuły sprawiedliwości w odniesieniu do kategorii bezrobotnych.

Formą, instrumentem prawnym jej realizacji jest zasiłek dla bezrobotnych. Jego charakter i funkcja zdeterminowane zostały jak już wiadomo bezpośrednio przez przepisy art. 68 Konstytucji, a jego szczegółowa konstrukcja prawna określona została najpierw przez ustawę z 1989 r. o zatrudnieniu, a następnie obowiązującą aktualnie ustawę z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu. Zgodnie z wykładnią tego przepisu Konstytucji zawartą w orzeczeniu w sprawie P 2/92 /OTK 1993 cz. II poz. 20/, uwzględniającą także normy prawa międzynarodowego, oznacza on dzisiaj - po zmianach zasad ustroju Rzeczypospolitej Polskiej - obowiązek państwa prowadzenia polityki pełnego /racjonalnego/ zatrudnienia a korelatem ściśle związanym z tym obowiązkiem jest prawo obywatela będącego bezrobotnym do zabezpieczenia społecznego na wypadek bezrobocia. Nie jest nim natomiast prawo do ubezpieczenia społecznego na wypadek bezrobocia ze względu na brzmienie art. 70 ust. 1 i 2 Konstytucji. Przepisy ustawy z 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu uznać należy za aktualną realizację dyrektywy prawnej wynikającej z art. 68 Konstytucji. Według art. 1 ust. 1 ustawy o zatrudnieniu i bezrobociu określa ona bowiem "zadania państwa w zakresie zatrudnienia, przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego skutków. Z dalszych przepisów ustawy wynika, że podstawowym instrumentem prawnym służącym łagodzeniu skutków bezrobocia jest właśnie zasiłek dla bezrobotnych. Wybór takiego a nie innego co do zasady instrumentu prawnego dla tego celu jest swobodnym prawem ustawodawcy. Charakterystyczną cechą prawa do zasiłku dla bezrobotnych jest jego ograniczenie w czasie - w zasadzie /poza wyjątkami ściśle określonymi w ustawie/ do 12 miesięcy. Ograniczenie w czasie prawa do pobierania zasiłku jest uzasadnione na gruncie Konstytucji, bowiem ściśle wiąże się z funkcją /celem/ zasiłku dla bezrobotnych. Podstawą jego wypłacania jest fakt utraty pracy i zarejestrowania się w charakterze bezrobotnego oraz gotowość podjęcia pracy /albo propozycji i przyuczenia do zawodu lub przekwalifikowania/ a celem zapewnienie bezrobotnemu środków egzystencji na ten czas. Jednocześnie jednak ograniczenie w czasie prawa pobierania zasiłku ma pobudzać bezrobotnego do poszukiwania pracy.

Strona 1/4
Inne orzeczenia z hasłem:
Zatrudnienie
Bezrobocie
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny