Tezy

Przepis art. 85 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /Dz.U. 1991 nr 30 poz. 127; zm. Dz.U. 1991 nr 104 poz. 464, Dz.U. 1992 nr 91 poz. 455/, jest niezgodny z przepisami art. 7, art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, utrzymanymi w mocy przez art. 77 ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r.

Równocześnie Trybunał Konstytucyjny stwierdza, iż orzeczenie niniejsze nie jest ostateczne. Podlega, w myśl art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym, rozpatrzeniu przez Sejm, w terminie sześciu miesięcy od przedstawienia mu przez Trybunał Konstytucyjny niniejszego orzeczenia wraz z jego uzasadnieniem.

Inne orzeczenia z hasłem:
Gospodarka gruntami
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny
Uzasadnienie strona 1/3

1. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego treść przepisu art. 7 Konstytucji RP jest niewątpliwie wyrazem dążenia ustrojodawcy do umacniania prawa własności oraz ochrony tego prawa w naszym systemie prawnym. Znajduje to swój wyraz w rozwiązaniach przyjętych tak w Konstytucji jak i w znajdujących w niej swoje oparcie przepisach ustaw zwykłych odnoszących się do prawa własności. Ocena tych rozwiązań prowadzi do wniosku, iż prawo własności traktowane jest w naszym systemie prawnym jako prawo podmiotowe o najszerszej treści w porównaniu z innymi prawami - jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Zarazem wszak nie jest prawem absolutnym /ius infinitum/, a więc prawem niczym w swojej treści nie ograniczonym. Przeciwnie, do istoty tego prawa należą - z jednej strony swoboda korzystania z rzeczy własnej /pobierania z niej pożytków i rozporządzania rzeczą własną - art. 140 Kc/, z drugiej zaś strony pewne ograniczenia tej swobody, stanowiące swoistą granicę istoty prawa własności, a w konsekwencji - także granicę ochrony tego prawa. Pojmowanie bowiem prawa własności jako prawa absolutnego do rzeczy prowadziłoby w wielu wypadkach do naruszenia interesów innych podmiotów. Mogłoby obrócić się także przeciwko samym właścicielom rzeczy. Stąd też sprawa pewnych ograniczeń swobody w korzystaniu z rzeczy własnej zyskała aprobatę w nauce prawa oraz znalazła odzwierciedlenie w przepisach prawa, w tym w przepisach ustawy zasadniczej.

Gdy chodzi o rozstrzygnięcia o znaczeniu podstawowym dotyczącym istoty /charakteru/ prawa własności oraz zakresu ochrony tego prawa znajdujemy je przede wszystkim w art. 7 i art. 1 Konstytucji RP. Pierwszy z nich proklamuje zasadę pełnej ochrony prawa własności, a zatem swobody korzystania z rzeczy /pobierania z niej pożytków i rozporządzania rzeczy/, drugi zaś proklamujący zasadę państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, zawierający w sobie m.in. zasadę dobra ogółu /interesu ogólnego/ stwarza podstawę do ograniczeń tej swobody z punktu widzenia interesu ogólnego. W konsekwencji tego co zostało powiedziane wyżej Konstytucja RP, proklamując w art. 7 zasadę pełnej ochrony własności wyrażającą się w swobodzie korzystania z rzeczy własnej, nie wyklucza możliwości ustanawiania określonych ograniczeń tej swobody gdy wymaga tego interes ogólny. Przy czym Konstytucja, jako ustawa zasadnicza, nie tylko nie musi, ale i nie powinna kwestii tych normować w sposób szczegółowy. Zgodnie z ugruntowaną w tej mierze praktyką prawotwórczą Konstytucją normuje te kwestie jedynie w sposób ogólny, zaś kwestie szczegółowe normują, mające swoje oparcie w Konstytucji, ustawy zwykłe. Granice swobody korzystania z rzeczy własnej, a w konsekwencji także granice ochrony własności, stanowią niewątpliwie swoiste ograniczenie właściciela. Nie mogą być wszak utożsamiane z ograniczeniami rzeczywistymi, ustanawianymi na rzecz konkretnie oznaczonych osób trzecich, takimi, jak służebności, użytkowanie, najem czy dzierżawa. Ich celem i sensem jest ustalanie jedynie, w interesie ogólnym, granic swobodnego korzystania z rzeczy własnej. Przykładem takich ograniczeń mogą być przepisy kc nakazujące uwzględnianie społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa oraz zasad współżycia społecznego przy wykonywaniu prawa własności, przepisy tego kodeksu określane mianem prawa sąsiedzkiego, niektóre przepisy o ochronie środowiska, o planowaniu przestrzennym, Prawa budowlanego, Prawa wodnego, o ochronie dóbr kultury i inne. Ustalanie granic swobody korzystania z rzeczy własnej, a w konsekwencji i granic ochrony prawa własności jest przeciwstawieniem się pojmowania prawa własności jako prawa absolutnego.

Strona 1/3
Inne orzeczenia z hasłem:
Gospodarka gruntami
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny