Przepis par. 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 września 1985 r. w sprawie zasad i trybu ustalania opłat z tytułu użytkowania wieczystego, zarządu i użytkowania gruntów /t.j. Dz.U. 1989 nr 14 poz. 78/ jest niezgodny z art. 46 ust. 5 i art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości /t.j. Dz.U. 1989 nr 14 poz. 74 ze zm./.
Przepis art. 4 ust. 2 ustawy o TK stanowi, że Trybunał Konstytucyjny umarza postępowanie w razie utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego przed wydaniem orzeczenia.
Odnosi się do sytuacji, w której utracił moc prawną akt normatywny kwestionowany w pytaniu prawnym, nie zaś akt prawny stanowiący podstawę kontroli.
Utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego stanowiący podstawę kontroli nie może być przyjęta za przesłankę do umorzenia postępowania na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy.
Zmiana stanu prawnego w tym zakresie powoduje jedynie to, że ocena zakwestionowanego aktu normatywnego zostanie dokonana z punktu widzenia innych aktów ustawodawczych lub przepisów Konstytucji.
Zakres stosowania art. 4 ust. 2 ustawy o TK, zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, wymaga bardzo starannego wyważenia. Umorzenie bowiem postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym dokonane na skutek utraty mocy prawnej poddanego kontroli aktu normatywnego może powodować negatywne skutki uboczne w postaci osłabienia funkcji orzeczniczej tego organu, ważnej przede wszystkim dla oceny istniejącego stanu prawnego - i co ważniejsze - może również powodować trudności w naprawianiu skutków nieprawidłowych rozstrzygnięć zapadłych w tych konkretnych sprawach, które rozstrzygane były w oparciu o normy prawne sprzeczne z ustawą, a nawet z Konstytucją. W przypadku bowiem umorzenia postępowania i nie wydania orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny nie ma możliwości zastosowania art. 28 ustawy o TK.
Biorąc pod uwagę powyższe Trybunał Konstytucyjny uznał, że w rozpatrywanej sprawie dokonana nowelizacja ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, a więc nowelizacja aktu stanowiącego odniesienie do kontroli, nie może stanowić podstawy do umorzenia postępowania oraz uznał swoją kompetencje do rozpatrzenia zgodności kwestionowanego w pytaniu prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego par. 12 przedmiotowego rozporządzenia Rady Ministrów z ustawą o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości w brzmieniu ustawy z dnia 29 września 1990 r.
Zauważyć należy, że ustawodawca, zmieniając dotychczasowe brzmienie ustawy o gospodarce gruntami w części dotyczącej materialnych podstaw nowej regulacji rozporządzeniowej w kwestii przedmiotowych opłat, nie postanowił jednak expressis verbis o utrzymaniu w mocy dotychczasowych przepisów wykonawczych, do czasu zastąpienia ich nowymi, czy w określonym zakresie lub pod określonym warunkiem. Fakt ten - z punktu widzenia dobrej legislacji naganny (...) sprawia, że w celu ustalenia zakresu obowiązywania dawnych przepisów to jest przepisów niesprzecznych ze znowelizowaną ustawą, należy posłużyć się powszechnie uznanymi regułami kolizyjnymi, które służą usuwaniu sprzeczności w systemie prawa. W danym przypadku jest nią reguła lex superior legi inferiori.