Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Administracyjne postępowanie, Podatki inne
Tezy

1. Przepisy art. 3 ust. 4 w związku z art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń /Dz.U. 1991 nr 1 poz. 1 ze zm./ w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 19 września 1992 r. o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń /Dz.U. nr 73 poz. 361 ze zm./ są zgodne z art. 1 i art. 3 ust. 2 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. /Dz.U. nr 84 poz. 426/ w zakresie, w jakim przepisy te odnoszą się do okresu po ich ogłoszeniu; 2. Przepis art. 5 pkt 1 lit. "a" cytowanej ustawy z dnia 19 września 1992 r. o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń, w zakresie dotyczącym opodatkowania pożyczek wypłacanych z funduszu mieszkaniowego, jest niezgodny z art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. /Dz.U. nr 84 poz. 426/ przez to, że nadaje moc wsteczną przepisom nakładającym obowiązek świadczenia podatkowego.

Uzasadnienie

Trafnym jest natomiast zarzut naruszenie zasady niedziałania prawa wstecz. Przepis art. 5 pkt 1 lit. "a" cytowanej ustawy z dnia 19 września 1992 r. o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń /ogłoszonej w Dzienniku Ustaw z dnia 1 października 1992 r./ wprowadził zmiany wymienione m.in. w omówionym wyżej art. 3 ustawy z dnia 22 grudnia 1990 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 1992 r.

Trybunał Konstytucyjny stoi na stanowisku, że działanie prawa z mocą wsteczną jest co do zasady niedopuszczalne i narusza art. 1 przepisów konstytucyjnych, stanowiący, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym. Trybunał Konstytucyjny uzasadniał swoje stanowisko na ten temat już wielokrotnie. Z tego powodu uzasadniony jest zarzut Rzecznika Praw Obywatelskich, że naruszona została zasada państwa prawnego i wynikająca z niej reguła pewności prawa wyrażająca się m.in. w zakazie wydawania aktów prawnych z mocą wsteczną. Jest to szczególnie ważne w zakresie prawa daninowego. Powstaje jednak problem wskazania okresu, w którym zaskarżone przepisy "działały wstecz". Normy zawarte w tych przepisach można bowiem wyinterpretować z norm zawartych w art. 8 wcześniejszej ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o zmianie ustawy - Prawo budżetowe oraz niektórych innych ustaw ogłoszonych w Dzienniku Ustaw Nr 21 z dnia 10 marca 1992 r.

Wprawdzie ta ustawa także działała wstecz od 1 stycznia 1992 r., jednak okres, w którym na jej podstawie łamano zasadę lex retro non agit był znacznie krótszy /od 1 stycznia do 10 marca 1992 r./, aniżeli w przypadku ustawy z dnia 19 września 1992 r. /od 1 stycznia do 1 października 1992 r./.

Trybunał Konstytucyjny stanął na stanowisku, że rozpatrując przepis art. 5 pkt 1 lit. "a" cytowanej ustawy o zmianie ustawy o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń z dnia 19 września 1992 r., należało przyjąć jego niezgodność z art. 1 Konstytucji w całym okresie, w którym nadano mu moc obowiązującą przed wejściem w życie ustawy to jest przed dniem 11 października 1992 r.

Problem wpływu wcześniejszych regulacji na tę sprawę, łączący się np. ze składaniem deklaracji podatkowych, może być przedmiotem rozważań w toku ewentualnego postępowania o zwrot nadpłaconego podatku. Nie jest natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego.

Strona 1/1