Wywłaszczanie nieruchomości, Administracyjne postępowanie
Uzasadnienie strona 3/12

W sprawie statusu cywilnoprawnego partii i innych podobnych organizacji również biegli prof. dr A. Klein i prof. dr S. Wójcik wypowiedzieli zarówno w przedstawionych na piśmie opiniach, jak i podczas rozprawy bardzo od siebie różniące się zdania i tylko w jednym byli zgodni, że poglądy w nauce co do osobowości i zdolności prawnej organizacji, którym przepisy prawa nie nadały przymiotu osoby prawnej, są bardzo liczne i bardzo różne. Ponieważ żaden powołany do tego organ nie wystąpił z wnioskiem na podstawie art. 13 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym o dokonaniu powszechnie obowiązującej wykładni przepisów, które by mogły być brane pod uwagę przy ustalaniu statusu prawnego PZPR, Trybunał Konstytucyjny uznał za właściwe ograniczyć się do przypomnienia, że on sam nie jest kompetentny do wykonywania takiej wykładni z własnej inicjatywy oraz stwierdzić, że sama tylko niejasność stanu prawnego PZPR z punktu widzenia jej przedmiotowości musi wpływać na ocenę, czy posłużenie się przez ustawodawcę w art. 1 ust. 1 kwestionowanej ustawy konstrukcją samoistnego posiadania, za którym mogły kryć się różne stany prawne, było usprawiedliwione.

c) Trybunał Konstytucyjny przychylił się również do poglądu wyrażonego przez Prokuratora Generalnego, że niejasność istnieje nie tylko co do podmiotowości cywilnoprawnej /zdolności prawnej/ PZPR, ale i co do możliwości ustalenia stanu prawnego majątku PZPR, zwłaszcza gdy chodzi o nieruchomości i ruchomości, które pozostawały w jej dyspozycji na podstawie sposobu jego nabycia. Normalnym źródłem nabycia takiego majątku powinny były pozostawać płacone przez członków partii składki. Ale, jak wiadomo, pokrywały one tylko część potrzeb PZPR, a w żadnym wypadku, nie mogły być jedynym i znaczącym źródłem powstania dużego majątku nieruchomego i ruchomego będącym w dyspozycji PZPR. Jak wynika ze sprawozdania z prac Komisji Rządowej do spraw ustalenia stanu prawnego majątku partii politycznych i organizacji młodzieżowych oraz odzyskania mienia państwowego /kopia przesłana przy piśmie Ministra Szefa URM GŻa-812/91 na ręce Prezesa TK/, sprawozdania Ministra Sprawiedliwości z badań zgodności z prawem tytułów własności nieruchomości partii, stronnictw politycznych oraz organizacji młodzieżowych z dnia 29 czerwca 1990 r. /przesłanego na ręce przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości Sejmu RP/, protokołów wspólnych posiedzeń Komisji Sprawiedliwości oraz Ustawodawczej Sejmu X kadencji odbytych w dniach 27 czerwca, 13 lipca, 17 października 1990 r., protokołu 43 posiedzenia Sejmu X kadencji w dniach 8, 9, 10 listopada 1990 r. - znaczną część składników majątku będącego w dyspozycji PZPR była własnością Skarbu Państwa, została bezprawnie darowana przez Skarb Państwa partii /potwierdził to na rozprawie przedstawiciel wnioskodawców/, stanowiła - jak to określone zostało w sprawozdaniach - "współwłasność" ze Skarbem Państwa, nabyta była bezprawnie w wyniku postępowania wywłaszczeniowego albo w toku takiego postępowania nabyta została na podstawie umów budzących zastrzeżenia ze względu na możliwość istnienia zagrożenia dla zbywców stworzonego przez postępowanie wywłaszczeniowe, nabyta była na podstawie umów po bezprawnym wyłączeniu nieruchomości z rolniczego areału produkcyjnego albo na podstawie "zasiedzenia", które było bezprawne. Część obiektywów była na podstawie decyzji administracyjnych budzących zastrzeżenia albo była użytkowana bez żadnej podstawy prawnej. Dalej w powołanych materiałach wskazane zostało, jako źródła powstania majątku będącego w dyspozycji PZPR, dotacje ze Skarbu Państwa, tanie kredyty, prace nieodpłatne wykonywane przez pracowników instytucji państwowych i żołnierzy.

Strona 3/12