1. Przepisy art. 1 pkt 8 lit. "b" oraz punkt 9 ustawy z dnia 1 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w zakresie, w jakim odnoszą się do roku podatkowego 1996 - są niezgodne z art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy przez art.77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą RP oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426; zm. Dz.U. 1995 nr 38 poz. 184/ przez to, że wprowadzają zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych bez odpowiedniego okresu dostosowawczego, co narusza zasady pewności prawa i zaufania obywateli do państwa wynikające z zasady demokratycznego państwa prawnego.
2. Przepisy art. 1 pkt 8 lit. "a" i "b" oraz pkt 9 ustawy z dnia 1 grudnia 1995 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są zgodne z art. 67 ust. 2 cytowanych wyżej przepisów konstytucyjnych, a także z art. 1 tych przepisów w zakresie nie objętym punktem pierwszym niniejszego orzeczenia.
1. W orzecznictwie TK dotyczącym podatków wymierzanych w skali rocznej, uznającym w zasadzie swobodę Parlamentu do kształtowania wysokości podatków, ukształtowanych zostało kilka zasad, z których wynika między innymi obowiązek zachowania odpowiedniej vacatio legis poprzedzającej wprowadzenie zmian przepisów podatkowych. W tym zakresie Trybunał wypowiedział się najwyraźniej w orzeczeniu podjętym w pełnym składzie w dniu 15 marca 1995 r. w sprawie K 1/95. Przytoczona tam argumentacja odnosi się także do niniejszej sprawy. Chodzi w szczególności o wymogi pewności prawa i zaufania obywateli do państwa wynikające z art. 1 przepisów konstytucyjnych.
Trybunał wielokrotnie zwracał uwagę na to, że powyższe zasady nabierają szczególnego znaczenia w prawie daninowym. Wynika to z tego, że w zakresie stosunku prawnopodatkowego władztwo państwa zaznacza się wyjątkowo mocno. Dlatego w prawie podatkowym gwarancje ochrony prawnej interesów jednostki mają tak duże znaczenie. Chodzi bowiem o możliwość rozporządzania przez obywateli swoimi interesami życiowymi przy uwzględnieniu regulacji podatkowych, opublikowanych jeszcze przed rozpoczęciem roku podatkowego /kalendarzowego/.
Konsekwencją tego jest wymóg, aby ustawodawstwo podatkowe znane było podatnikom z odpowiednim wyprzedzeniem przed początkiem roku podatkowego. Wymóg ten stawiany jest ustawodawcom od co najmniej 200 lat to jest od czasu sformułowanej przez A. S. zasady pewności podatków. Naruszenie zasady stosowania odpowiedniej vacatio legis jest szczególnie dotkliwe dla podatnika w przypadku, gdy zmiany prawa podatkowego są niekorzystne dla wszystkich lub dla niektórych kategorii podatników.
W rozpatrywanej sprawie właśnie taka sytuacja ma miejsce. Art. 1 pkt 9 zakwestionowanej przez Wnioskodawcę ustawy obniża wprawdzie o 2 procent najniższą stawkę podatkową, lecz prowadzi do podwyższenia wysokości podatku dla dużej grupy podatników uzyskujących średnie i wyższe dochody. Ponadto wobec wszystkich kategorii podatników, zaskarżona ustawa, w przeciwieństwie do regulacji obecnie obowiązującej, nie przewiduje w 1996 r. tzw. waloryzacji progów podatkowych stosownie do wskaźnika wzrostu przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego obliczonego w trybie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaskarżona ustawa odkłada powyższą waloryzację do 1997 r. /art. 1 pkt 9 lit. "c"/.
W rozpatrywanej sprawie doszło do naruszenia wymogu odpowiedniej vacatio legis nie tylko przez to, że zakwestionowana ustawa do dnia rozprawy przed TK to jest do 28 grudnia 1995 r. nie została jeszcze podpisana przez Prezydenta RP, a więc nie mogła jeszcze zostać opublikowana, ale nawet przez to, że Sejm uchwalił ją dopiero w dniu 1 grudnia 1995 r. i - jak podano we wniosku - przedłożył Prezydentowi do podpisu 4 grudnia 1995 r. TK stwierdza, że nie gwarantuje to odpowiedniego okresu dostosowawczego. Nawet bowiem z art. 27 ust. 4 cytowanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika minimalna vacatio legis dla wprowadzenia zmian skali podatku z uwzględnieniem wspomnianej wyżej waloryzacji. Przepis ten nakłada na Ministra Finansów obowiązek ustalenia w drodze rozporządzenia w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy, skali podatku dochodowego na każdy rok podatkowy z uwzględnieniem szczególnego trybu podwyższania przedziałów dochodów określonych w poszczególnych szczeblach skali podatkowej.