Pomoc społeczna, Zabezpieczenie społeczne
Tezy

Art. 32 ust. 5 zdanie 2 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej /t.j. Dz.U. 1993 nr 13 poz. 60/, jest niezgodny z art. 1 oraz art. 67 ust. 2 konstytucji RP utrzymanymi w mocy przez art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą RP oraz o samorządzie terytorialnym.

Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Zabezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny
Uzasadnienie strona 1/4

1. Zasadniczą część ustawy o pomocy społecznej są regulacje dotyczące określonego systemu zabezpieczenia społecznego w postaci świadczeń pomocy społecznej. Ustawa określa zarówno rodzaje tych świadczeń, jak również same zasady ich udzielania. Świadczenia pomocy społecznej występują w formie społecznej tzw. świadczeń środowiskowych /pozazakładowych/ obejmujących świadczenia pieniężne w postaci zasiłków /stałych, okresowych, celowych/, świadczenia w naturze a także świadczenia w formie usług oraz w formie świadczeń zakładowych w postaci umieszczenia w domach pomocy społecznej. Charakter tych świadczeń, także z punktu widzenia pozycji prawnej świadczeniobiorcy, jest zróżnicowany. Analiza przepisów ustawy wskazuje, że obok takich świadczeń, których udzielenie jest - przy istnieniu określonych przesłanek - obowiązkowe /np. zasiłek stały - art. 27 ustawy/, występują świadczenia, które powinny zostać udzielone /np. świadczenia w naturze - art. 13 ustawy/, jak również takie, które mogą zostać udzielone /np. świadczenia określone w art. 24, art. 31 i art. 32 ustawy/. W zależności od rodzaju świadczenia różna jest więc pozycja prawna świadczeniobiorcy. Obok świadczeń, które w sposób wyraźny mają charakter roszczeniowy /np. zasiłki stałe/, występują również takie, które charakteru takiego nie posiadają.

Wprowadzone do ustawy o pomocy społecznej nowelizacją z dnia 1 sierpnia 1992 r. nowe świadczenie w postaci biletu kredytowanego /art. 32 ust. 5/ jest formą zasiłku celowego. Zasiłek celowy, zgodnie z ustawą, jest jednorazowym świadczeniem z reguły o charakterze pieniężnym przyznawanym "w celu zaspokojenia potrzeby bytowej" /art. 32 ust. 1/. Może być przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów leków i leczenia, remontu mieszkania, opału i odzieży /art. 32 ust. 2/. Może być również przyznany osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, a także w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej /art. 32 ust. 3 i 4/. Zgodnie z ogólniejszym przepisem art. 6 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w uzasadnionych przypadkach świadczenia pieniężne mogą być przyznane w formie niepieniężnej. Ma to miejsce w szczególności w przypadku korzystania ze świadczeń pieniężnych w sposób niezgodny z przeznaczeniem. Przewidziany w art. 32 ust. 5 ustawy zasiłek celowy w formie biletu kredytowanego jest bez wątpienia niepieniężną formą zasiłku celowego o charakterze uznaniowym. O przyznaniu zasiłku celowego, jak również o wyborze jego formy niepieniężnej, także w formie biletu kredytowanego, decyduje kierownik ośrodka pomocy społecznej.

Obowiązek wykonania zadań pomocy społecznej w zakresie przyznania określonych ustawą świadczeń spoczywa na gminie. Przyznawanie zasiłków celowych w zależności od przesłanek ich udzielania ustawa zalicza bądź do zadań własnych /art. 10 ust. 1 pkt 2, art. 10 ust. 2 pkt 3a/ bądź do zadań zleconych gminy /art. 11 pkt 3 i 4/. Przyznawanie zasiłku celowego w formie biletu kredytowanego jest zadaniem zleconym gminie /art. 11 pkt 4/. Zgodnie z art. 46 ust. 1 i 1a ustawy zadania zlecone gminie realizują ośrodki pomocy społecznej. Świadczenia pomocy społecznej udzielane są z reguły za pomocą indywidualnych aktów administracyjnych, to jest w postaci decyzji administracyjnych /art. 36 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w związku z art. 1 Kpa/. Wyjątkiem od tej reguły są świadczenia pieniężne lub w naturze udzielone w celu ekonomicznego usamodzielnienia osoby lub rodziny. Świadczenia te udzielone są w drodze umów cywilnoprawnych - art. 24 ust. 2 i 3 ustawy. Wyjątkiem od tej reguły są także - przewidziane już w tekście pierwotnym ustawy /art. 23/ - świadczenia w postaci pracy socjalnej i poradnictwa /w szczególności prawnego i psychologicznego/, które na mocy art. 43 ust. 2 ustawy nie wymagają wydania decyzji. Jest wreszcie takim wyjątkiem również określony w zaskarżonym we wniosku przepisie sposób przyznawania lub odmowy pomocy w formie biletu kredytowanego.

Strona 1/4
Inne orzeczenia z hasłem:
Pomoc społeczna
Zabezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny