Podatki  i  inne świadczenia pieniężne, do  których   mają zastosowanie przepisy Ordynacji  podatkowej, oraz egzekucja t, Budżetowe prawo, Administracyjne postępowanie
Tezy

I. Art. 35 ust. 2 ustawy budżetowej na rok 1995 z dnia 30 grudnia 1994 r. /Dz.U. 1995 nr 27 poz. 141/ jest niezgodny: 1. z art. 20 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426; zm. Dz.U. 1995 nr 38 poz. 184/ przez naruszenie wyrażonej w tym przepisie zasady odrębności materii ustawy budżetowej, jak również z art. 3 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 cyt. Ustawy Konstytucyjnej przez naruszenie wyrażonych w nim zasad legalności i praworządności; 2. z art. 1 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej przez naruszenie wyrażonej w tym przepisie zasady państwa prawnego i wynikających z niej zasad: zakazu działania prawa wstecz i zaufania obywateli do państwa oraz II. Postanawia umorzyć postępowanie w części dotyczącej art. 35 ust. 1 ustawy budżetowej na rok 1995.

Uzasadnienie strona 1/4

Dla oceny zgodności art. 35 ustawy budżetowej na rok 1995 z art. 20 Małej Konstytucji konieczne jest przede wszystkim wyjaśnienie konstytucyjnego wzorca, a więc treści i zakresu art. 20 Małej Konstytucji. Analiza treści tego przepisu wskazuje jedynie na:

1) ogólne określenie przez ustrojodawcę materii budżetowej: "dochody i wydatki państwa";

2) zastrzeżenie dla tak określonej materii formy ustawowej.

Dodać należy, że również postępowanie w tej sprawie zostało poddane szczególnym rygorom /art. 21 Małej Konstytucji/. Ogólność pojęć "dochody" i "wydatki" wymaga poszukiwania odpowiedzi co do treści i zakresu tych pojęć w wykładni systemowej, doktrynalnej i sądowej. Mimo swego specjalistycznego charakteru nie daje odpowiedzi w tym względzie ustawa z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe /t.j. Dz.U. 1993 nr 72 poz. 344 ze zm./.

Prawo budżetowe nie posługuje się bowiem jednolitą terminologią /np. w art. 34 ust. 1 pkt 1 mowa o dochodach i wydatkach "budżetu państwa"/ i swym zasięgiem przedmiotowym obejmuje sprawy wykraczające poza "dochody i wydatki państwa" jak np. plany dochodów i wydatków poszczególnych funduszy celowych, określenie kierunków prywatyzacji majątku państwowego /art. 34 ust. 1 pkt 7/. Na gruncie obowiązujących przepisów konstytucyjnych i ustawowych nie można byłoby więc znaleźć wyczerpującej definicji pojęć: "dochody i wydatki państwa".

Z wypowiedzi doktryny na szersze przedstawienie zasługują uwagi T. Dębowskiej-Romanowskiej co do charakteru, treści i zakresu ustawy budżetowej. Z analizy "podstawowego charakteru budżetu państwa w ramach ustawy budżetowej". Autorka wyprowadza wniosek, że "treść materialną ustawy budżetowej stanowią normy planowe dotyczące dochodów i wydatków państwa".

Na tym tle wysuwa pytanie o dopuszczalność zamieszczania w ustawie budżetowej innych postanowień niż:

1) normy o charakterze planowym,

2) wyrażone w pieniądzu,

3) określające powinne zachowanie się w zakresie zgromadzenia dochodów i dokonania wydatków przez adresatów tych norm". W wyniku swych rozważań dochodzi do wniosku, że: "prawne unormowanie treści materialnej ustawy budżetowej przez konstytucję, prawo budżetowe o odrębne ustawy - może prowadzić ex lege do zawarcia w niej postanowień wykraczających poza normy planowe, wyrażone w pieniądzu, dotyczące dochodów i wydatków państwa na okres roczny" /Komentarz do prawa budżetowego państwa i samorządu terytorialnego wraz z częścią ogólną prawa finansowego, Warszawa 1995, str. 133/. W konkluzji tych rozważań T. Dębowska-Romanowska dochodzi do następującej konkluzji:

"Ustawa budżetowa - w sensie legalnym - to zestawienie przewidywanych na okres roku kalendarzowego dochodów i wydatków państwa według ustawowej klasyfikacji, uchwalane przez Sejm i formie ustawy, zgodnie z założeniami polityki społeczno-gospodarczej, którego treść i budowę oraz uzasadnienie i tryb przygotowania określa prawo budżetowe.

Wskazane wyżej cechy szczególne ustawy budżetowej, jeśli chodzi o jej treść oraz odrębne, jeśli chodzi o tryb jej uchwalania i wykonywania - powodują, iż musi być ona uznana za stanowiącą odrębną kategorię ustaw zwykłych" /op.cit., str. 140/. Z kolei T. Augustyniak-Górna, wychodząc z założenia, że obecny stan prawny "uniemożliwia jednoznaczne ustalenie, które dochody i wydatki oraz przychody i rozchody są rozchodami i wydatkami państwa i czy ich całość jest w ustawach budżetowych określana", wysuwa "postulat precyzyjnego uregulowania w przyszłej konstytucji zakresów dochodów i wydatków państwa ujmowanych w budżecie" /Ustawa budżetowa a budżet państwa w Ustawie Konstytucyjnej z 17 października 1992 r., Państwo i Prawo 1993 z. 9 str. 15/.

Strona 1/4