Tezy

1. Przepisy art. 6 ust. 4, art. 7 ust. 6, art. 8, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1-2 i ust. 4, art. 12 ust. 1, art. 21 ust. 4 z wyjątkiem przypadku pozbawienia prawa do dodatków z tytułu odznaczeń państwowych, przepisy art. 27 ust. 1-3, art. 28 ust. 1, art. 29 ust. 1 i ust. 3, art. 32 ust. 4, art. 35 pkt 11 ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 104 poz. 450/ są niezgodne z art. 1 Konstytucji RP w części wysławiającej zasadę państwa prawnego w zakresie, w jakim pogarszają warunki uzyskania prawa do emerytury lub obniżają wysokość emerytur lub rent osób, które nabyły prawo do tych świadczeń na podstawie dotychczasowych przepisów, nie są natomiast niezgodne z art. 3 ust. 1 i art. 7 Konstytucji RP.

Przepisy art. 7 ust. 6 i art. 27 ust. 3, art. 21 ust. 4 oraz art. 32 ust. 4 powołanej ustawy są ponadto niezgodne z art. 1 w części wysławiającej zasadę sprawiedliwości społecznej i z art. 67 ust. 2 Konstytucji RP, a przepisy art. 6 ust. 4 i art. 7 ust. 6 powołanej ustawy także z art. 70 ust. 1 i 2 pkt 1 Konstytucji RP; 2. Przepisy art. 26 ustawy powołanej pkt 1 orzeczenia są niezgodne z art. 1 Konstytucji RP i w części wysławiającej zasadę państwa prawnego i art. 70 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 Konstytucji RP w zakresie w jakim dotyczą osób, którym przyznano prawo świadczeń lub które spełniły warunki do ich nabycia przed wejściem w życie powołanej ustawy bez względu na datę zgłoszenia wniosku o świadczenia; 3. Przepisy art. 22 ust. 1-2 i art. 34 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia nie są niezgodne z art. 1 i art. 7 Konstytucji RP; 4. Przepisy art. 23 ust. 1-2 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia nie są niezgodne z art. 1 Konstytucji RP; 5. Przepisy art. 28 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 2-3 oraz przepisy art. 27 ust. 4 w związku z ust. 2 tego artykułu, a także przepisy art. 7 ust. 2 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia nie są niezgodne z art. 67 ust. 2 Konstytucji RP; 6. Przepisy art. 24 ust. 3 pkt 1 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia w zakresie w jakim dotyczą osób, które przeszły na wcześniejszą emeryturę zgodnie z przepisami prawa wydanymi na podstawie art. 27 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 267 ze zm./ są niezgodne z art. 1 i art. 67 ust. 2 Konstytucji RP. Art. 24-25 powołanej ustawy nie są natomiast niezgodne z art. 7 i art. 68 Konstytucji RP; 7. Przepisy art. 47 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia są niezgodne z art. 1 i art. 70 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 Konstytucji RP; 8. Przepisy - art. 29a ustawy z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 36 poz. 206/ w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin oraz ustawy o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 66 poz. 390/ i art. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 92 poz. 540/ ograniczające rewaloryzację emerytur i rent dla osób, które ukończyły lub ukończą 80 lat do dnia 31 grudnia 1990 r., a pomijające przy rewaloryzacji osoby, które do dnia 31 grudnia 1990 r. ukończą 75 lat oraz osoby, które osiągnęły wiek 80 lat po tym dniu, - art. 2 ust. 2 i 3 oraz art. 3-5 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 92 poz. 540/ nie są niezgodne z przepisami art. 1, art. 3 ust. 1, art. 67 ust. 2, art. 68, art. 78 i art. 81 Konstytucji RP; 9. Umorzyć postępowanie w części dotyczącej stwierdzenia niezgodności z konstytucją RP przepisów art. 16, art. 74 i art. 74[1] ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin /Dz.U. nr 40 poz. 267 ze zm./ w brzmieniu ustalonym ustawą z dnia 24 maja 1990 r. o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 36 poz. 206/; 10. Pozostawić bez biegu zarzut niezgodności następujących przepisów ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia: art. 21 ust. 4 ustawy wymienionej w pkt 1 orzeczenia z art. 89 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela /Dz.U. nr 3 poz. 19 ze zm./, art. 10 ust. 1 i art. 28 ust. 1 z art. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 1990 r. o rewaloryzacji emerytur i rent dla osób, które ukończyły 80 lat, oraz o zmianie niektórych przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym /Dz.U. nr 92 poz. 540/ oraz art. 11 ust. 4 i art. 29 ust. 3 z art. 19 ustawy z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych /Dz.U. 1983 nr 30 poz. 144 ze zm./.

11. Pozostawić bez biegu zarzut niezgodności przepisów art. 21 ust. 4 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia ze zbiorowymi układami pracy.

Trybunał Konstytucyjny ponadto postanawia przedstawić Sejmowi RP w trybie art. 6 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym /t.j. 1991 nr 109 poz. 470/ uwagi o uchybieniach stwierdzonych w art. 45 ustawy powołanej w pkt 1 orzeczenia, których usunięcie jest niezbędne dla zapewnienia spójności systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.

Inne orzeczenia z hasłem:
Ubezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny
Uzasadnienie strona 1/15

Trybunał Konstytucyjny badając motywy i założenia przedmiotowej ustawy ustalił co następuje:

Bezpośrednim celem ustawy według Rządu było umożliwienie przeprowadzenia rewaloryzacji emerytur i rent przy jednoczesnym założeniu, że przeprowadzenie rewaloryzacji według dotychczas obowiązujących zasad wymiaru tych świadczeń było niemożliwe z tego powodu - że oznaczałoby zbyt duży wzrost wydatków na emerytury i renty, a ponadto prowadziło do zachwiania równowagi dochodów osób aktywnych zawodowo oraz emerytów i rencistów. Założeniu temu towarzyszyło twierdzenie, że przeprowadzenie rewaloryzacji wg nowych zasad wymiaru z jednoczesnym pozostawieniem dotychczasowych zasad wymiaru świadczeń nowo przyznawanych było niemożliwe z tego powodu, że utrzymywałoby nadal stary i nowy portfel świadczeń emerytalno-rentowych.

Trybunał Konstytucyjny pragnie zauważyć, że twierdzenie to tylko w części jest prawidłowe, nie uwzględnia bowiem możliwości likwidacji różnic w wysokości świadczeń w zależności od daty przejścia na emeryturę lub rentę w ten sposób, że wprowadzeniu nowo ustanowionych zasad towarzyszyłoby w ciągu określonego czasu "zamrożenie" na pewien czas świadczeń ustalonych w oparciu o dotychczasowe zasady pewnym kategoriom emerytów i rencistów. Polegało by ono na wyłączeniu świadczeń przyznanych na dotychczasowych zasadach z kolejnych bieżących podwyżek waloryzacyjnych. Było to założeniem wcześniejszego rządowego projektu całościowej reformy prawa ubezpieczeń społecznych z dnia 2 maja 1991 r. /druk sejmowy nr 851, por. art. 94 ust. 4 projektu i uzasadnienie projektu, str. 9/.

Trybunał Konstytucyjny pragnie podkreślić, że nowe zasady wymiaru świadczeń oparte na założeniu potrzeby zachowania właściwej równowagi dochodów osób aktywnych zawodowo i emerytów zasługują zdaniem Trybunału na akceptację także z punktu widzenia urzeczywistniania założeń prawa określonych w Konstytucji, przede wszystkim zasady sprawiedliwości społecznej /art. 1/.

Do zasad tych w nowej ustawie należą w szczególności większe uzależnienia wysokości świadczeń od czasu pracy emeryta i rencisty dzięki konstrukcji tzw. okresów składkowych, likwidacja różnic w wysokości świadczeń uzależnionych od daty przejścia na emeryturę lub rentę, stopniowe wydłużanie okresów, z których kwoty wynagrodzenia lub dochodu bierze się za podstawę ustalenia wysokości emerytury lub renty. Tej pozytywnej oceny wymienionych nowych zasad wymiaru świadczeń nie kwestionują zasadniczo także wnioskodawcy. Nie znaczy to, że ocenę tę można rozciągnąć - i że czynią to wnioskodawcy - na wszystkie przepisy ustawy mające służyć ich realizacji, a tym bardziej na przepisy, które nakazują stosować nowe zasady wymiaru świadczeń do praw nabytych na podstawie wcześniejszych przepisów.

Strona 1/15
Inne orzeczenia z hasłem:
Ubezpieczenie społeczne
Inne orzeczenia sądu:
Trybunał Konstytucyjny