Wnioskodawczynie zmierzają do tego, aby następstwo prawne w stosunkach zobowiązaniowych wiązać z następstwem w stosunkach prawno-rzeczowych, co spowodowałoby radykalną zmianę zasady wyrażonej w art. 36 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. W wyniku sugerowanej przez Wnioskodawczynie wykładni przepis ten nie ustanawiałby sukcesji generalnej w stosunkach zobowiązaniowych, lecz co najwyżej mógłby być uważany za ustanawiający posiłkową odpowiedzialność gmin za długi zaciągnięte w związku z działalnością rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego.
Dla takiej interpretacji brak dostatecznego uzasadnienia zarówno w zaskarżonym przepisie jak i w innych przepisach ustawy z dnia 10 maja 1990 r., a także w przepisach innych ustaw wprowadzających reformę samorządową. W konkretnych wypadkach /wtedy gdy ze skutkiem wstecznym wyeliminowano z obrotu prawnego wadliwe orzeczenia/ może się natomiast okazać, że przepis art. 36 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. w ogóle nie będzie miał zastosowania, gdyż zobowiązanie zawiąże się między innymi podmiotami aniżeli te, o których mowa w tym przepisie /np. dłużnikiem może stać się Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa wstępująca w stosunki obligacyjne związane z państwową własnością rolniczą/.
Stanowisko zajęte na rozprawie przez pełnomocnika Rady Gminy Warszawa-Wilanów nie może spowodować rozpoznania sprawy w zakresie obejmującym art. 36 ust. 1 w nowym brzmieniu, gdyż Rada Gminy Warszawa-Wilanów nie podjęła uchwały co do zaskarżenia tego przepisu. Do Trybunału Konstytucyjnego nie wpłynął więc wniosek pochodzący od legitymowanego podmiotu. Z tego też względu nie zachodzi potrzeba umorzenia postępowania. Postępowanie co do konstytucyjności art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. w nowym brzmieniu, obejmującym również dzięki kolejnym odesłaniom - najpierw do ust. 3 pkt 2, a dalej do ust. 5-8 - mechanizm refundowania gminom poniesionych przez nie wydatków, nie zostało bowiem w ogóle wszczęte. Nie ulega przy tym wątpliwości, że Wnioskodawczyni kwestionuje konstytucyjność przepisu art. 36 w odniesieniu do samej zasady i skutków, które ten przepis wywarł w dniu 27 maja 1990 r., uważając, iż późniejsze korekty przepisu nie pozwalają ocenić tej zasady i skutków jako zgodnych z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny odnosi się do problemu konstytucyjności nowych rozwiązań prawnych w dalszej części uzasadnienia w związku z zarzutem Rady Miasta Zambrowa.
Po nadaniu wnioskom Rady Gminy Lesznowola i Rady Gminy Warszawa-Wilanów biegu w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, art. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych /Dz.U. nr 23 poz. 102/, który wszedł w życie dnia 15 marca 1996 r., nadał art. 36 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. nowe brzmienie. Nie wystąpiła jednak przesłanka do umorzenia postępowania przewidziana w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o Trybunale Konstytucyjnym /Dz.U. 1991 nr 109 poz. 470 ze zm./. Nie nastąpiła bowiem utrata mocy obowiązującej art. 36 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. w dotychczasowym brzmieniu. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie podkreślał, że o utracie mocy obowiązującej aktu normatywnego można mówić tylko wtedy gdy akt ten nie może być stosowany w odniesieniu do sytuacji z przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości. Stanowisko to Trybunał Konstytucyjny podtrzymuje również w sprawie niniejszej.