Uprawnienia i obowiązki publiczne gmin wiążą się z ich uprawnieniami prywatnymi jedynie w znaczeniu funkcjonalnym, które daje się ująć w prostym twierdzeniu; im większy majątek gminy tym łatwiej jest jej wykonywać swe obowiązki publiczne. Uszczuplenie praw majątkowych gminy nie zawsze jednak musi powodować uruchomienie publicznoprawnych mechanizmów wspierania finansowego. Te muszą bowiem nawiązywać przede wszystkim do potrzeb mieszkańców. Jak już o tym wspomniano, specyficzny uwarunkowany interesem publicznym, charakter praw majątkowych gminy, powoduje, że prawa te mogą doznawać większych ograniczeń, aniżeli prawa majątkowe podmiotów pozostających poza układem administracji publicznej. W przeciwnym wypadku byłoby zbędne wyodrębnienie w art. 73 ust. 3 Małej Konstytucji kategorii mienia komunalnego. Wszystkie problemy związane z ochroną prawa własności jednostek samorządu terytorialnego rozstrzygałby bowiem art. 7 przepisów konstytucyjnych. Wyodrębnienie mienia komunalnego /prawo własności i inne prawa majątkowe/ nakazuje natomiast uwzględniać w odniesieniu do tego mienia również elementy publiczne, a to z tego względu, że nie można rozpatrywać zespołu uprawnień majątkowych, składających się na mienie komunalne, w oderwaniu od szczególnej pozycji podmiotu tych uprawnień - jednostki samorządu terytorialnego.
Jednostka samorządu terytorialnego jako istniejąca z mocy prawa wspólnota mieszkańców danego terytorium nie powinna wykorzystywać swych uprawnień prywatnoprawnych w sposób sprzeczny z prawnymi interesami mieszkańców tworzących tę wspólnotę. Wzgląd na prawny interes mieszkańców gminy - a nieraz określonych grup tych mieszkańców - może więc uzasadniać ograniczenie również uprawnień majątkowych gminy. Dał temu wyraz TK w uchwale z dnia 27 września 1994 r. /W 10/93/ i jej motywach /OTK 1994 cz. II poz. 46/.
Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. nie narusza zasad sprawiedliwości społecznej wyrażonych w art. 1 przepisów konstytucyjnych. Wnioskodawca dla uzasadnienia tego zarzutu eksponuje przede wszystkim zróżnicowanie ekonomiczne wynajmujących i co za tym idzie ewentualne zróżnicowanie faktyczne najemców, którzy będą dochodzić swych uprawnień wynikających ze stosunku najmu.
W tym zakresie niewątpliwie gmina w roli wynajmującego jest na ogół stabilniejszą ekonomicznie stroną stosunku najmu aniżeli inne podmioty, które mają nieraz spore trudności z należytym wywiązaniem się ze swych obowiązków wynajmującego. Nie wynika to jednak z zakwestionowanych rozwiązań prawnych, ani nawet ze związanych z nimi postanowień ustawy o najmie lokali, lecz z uwarunkowań faktycznych. W szczególności nie można uznać, aby likwidacja dotychczasowej kategorii mieszkań zakładowych i uregulowania chroniące słusznie nabyte prawa najemców tych mieszkań były sprzeczne z zasadami sprawiedliwości społecznej.
Charakter uprawnień przysługujących jednostkom samorządu terytorialnego jest tego rodzaju, że umożliwia ingerencję ustawodawcy w sferę tych uprawnień w zakresie szerszym i na innych zasadach aniżeli w odniesieniu do podmiotów pozostających poza układem administracji publicznej. Ingerencja ustawodawcy jest więc możliwa, lecz nie może być nadmierna /zasada proporcjonalności/. W tym zakresie TK odwołuje się do swego orzeczenia z dnia 26 kwietnia 1995 r. /sprawa K 11/94 - OTK 1995 cz. I poz. 12/, w którym powiązał zakaz nadmiernej ingerencji z art. 1 przepisów konstytucyjnych.