1. Art. 38 ustawy z dnia 23 kwietnia 1994 r. o metodach kształtowania wynagrodzeń i środków na wynagrodzenia przez podmioty gospodarcze oraz o zmianie niektórych ustaw /Dz.U. nr 68 poz. 368/ jest - w zakresie dotyczącym opłat sankcyjnych za przekroczenia limitu wypłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, które wystąpiły przed datą wejścia w życie tej ustawy to jest do dnia 31 lipca 1994 r. - niezgodny z zasadą nie działania prawa wstecz, wyrażoną w art. 1 przepisów konstytucyjnych utrzymanych w mocy na podstawie art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426/.
2. Przepisy zaskarżonej ustawy nie są niezgodne z art. 3, art.6 i art. 68 przepisów konstytucyjnych powołanych w pkt 1.
Tenże sam artykuł 6 Ustawy Konstytucyjnej, która ustanawia zasadę ustroju gospodarczego - gwarancji swobody działalności gospodarczej bez względu na formę własności, zezwala na wprowadzenie wyjątków od tej reguły. Stanowi bowiem równocześnie, że ograniczenie tej swobody może nastąpić w ustawie.
Zasada ustroju gospodarczego - swobody działalności bez względu na formę własności nie może być ograniczona w drodze innego aktu prawnego, a tylko ustawą.
Przepis ten, ani inne postanowienia przepisów konstytucyjnych nie określają przesłanek dopuszczalności ograniczenia w drodze ustawowej swobody działalności gospodarczej. Kolejny art. 7 przepisów konstytucyjnych ustanawia zaś zasadę ochrony własności.
Właścicielem państwowych jednostek gospodarczych jest Skarb Państwa. W stosunku do przedsiębiorstw państwowych uprawnienia właścicielskie realizują organy założycielskie. Uprawnienia te zostały ograniczone ustawą o przedsiębiorstwach państwowych. Przedsiębiorstwo państwowe jednak mimo, iż przysługuje jemu osobowość prawna pozostaje własnością Skarbu Państwa. Rozróżnienie pozycji prawnej przedsiębiorstw państwowych i prywatnych legło u podstaw skutecznego weta Prezydenta RP wobec ustawy z 18 marca 1994 r. o opodatkowaniu wzrostu wynagrodzeń (...), która przewidywała stosowanie opłat sankcyjnych za nieuzasadniony w jej rozumieniu wzrost wynagrodzeń także wobec prywatnych podmiotów gospodarczych.
Skoro jednak przedsiębiorstwom państwowym została przyznana osobowość prawna, a art. 6 przepisów konstytucyjnych gwarantuje swobodę działalności gospodarczej wszystkim podmiotom bez względu na formę własności, to w demokratycznym państwie prawa ingerencja organów państwa także ustawodawczych nie może zmierzać do dyskryminacji przedsiębiorstw państwowych.
Nie oznacza to jednak zakazu oddziaływania na te przedsiębiorstwa w celu dyscyplinowania prowadzonej przez nie polityki wynagradzania pracowników. Ingerencję tę może uzasadniać wzgląd na interesy gospodarcze państwa. Zakres i formy tej ingerencji powinny być współmierne do zamierzonych celów.
Ustawa nie reguluje bezpośrednio wysokości wynagrodzeń poszczególnych pracowników, które powinno być ustalane odpowiednio do jakości i ilości pracy.
Oddziałuje jedynie na wysokość funduszu przeznaczonego na wynagrodzenia. Związek zaskarżonej ustawy z tą konstytucyjną zasadą może więc być tylko pośredni.
Ustawa przewidując możliwość wariantowego ustalania wskaźnika wzrostu płac w drodze określonych kontraktów i porozumień przez zakłady pracy, które terminowo realizują zobowiązania podatkowe i zobowiązania wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, nie ogranicza udziału w zyskach pracowników. Nie można bowiem uznać, iż uzyskują zyski zakłady pracy, które nie wywiązują się ze swoich podstawowych zobowiązań publicznoprawnych. Limitowanie zaś wzrostu wynagrodzeń za pracę w zakładach pracy, które są deficytowe nie narusza zasady wynagradzania według ilości i jakości pracy.