Podatek dochodowy od osób fizycznych, Pomoc społeczna
Tezy

Art. 6 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /t.j. Dz.U. 1993 nr 90 poz. 416/ w zakresie mocy obowiązującej, utrzymanej po jego uchyleniu, w odniesieniu do obowiązku podatkowego za rok 1993, jest niezgodny z art. 67 ust. 2 przepisów konstytucyjnych pozostawionych w mocy przez art. 77 Ustawy Konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 84 poz. 426/.

Uzasadnienie strona 1/2

Ocena konstytucyjności art. 6 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga na wstępie ustalenia zakresu czasowego obowiązywania tego przepisu. Art. 6 ust. 6 ustawy został wprowadzony na mocy ustawy z dnia 6 marca 1993 r. z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 1993 r. Na mocy art. 1 pkt 1b i art. 11 ustawy z dnia 16 grudnia 1993 r. o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania i niektórych innych ustaw /Dz.U. nr 134 poz. 646/ art. 6 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został uchylony z dniem 1 stycznia 1994 r.

Przepis na podstawie którego został derogowany art. 6 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych utrzymał jego moc obowiązującą w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 1993 r. Należy więc stwierdzić, że art. 6 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje dla ustalenia wysokości podatku za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1993 r. Z tego względu nie nastąpiła utrata mocy obowiązującej aktu normatywnego, będąca w myśl art. 4 ust. 2 ustawy o TK przesłanką do umorzenia postępowania.

W szczególności utraty mocy obowiązującej art. 6 ust. 6 nie spowodowało uchylenie wspomnianego przepisu z dniem 1 stycznia 1994 r.

O obowiązywaniu prawa można mówić jedynie wtedy, gdy pojęcie to zostanie odniesione do określonej sytuacji i określonego momentu w czasie. Innymi słowy przepis obowiązuje w danym systemie prawa, jedynie można go stosować do sytuacji z przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości.

Utrata mocy obowiązującej przepisu prawa następuje w sytuacji, gdy nie może być on zastosowany i dopiero wtedy można uznać, że nastąpiła utrata mocy obowiązującej przepisu w rozumieniu art. 4 ust. 2 ustawy o TK.

Konstytucyjna zasada równości była wielokrotnie przedmiotem orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Jej ogólne zasady sformułował TK w orzeczeniu P 2/87 - stwierdzając, iż zasada równości jest przestrzegana wtedy, gdy każdy obywatel może stać się adresatem każdej z norm przyznających określone prawo obywatelskie.

Nie można więc różnicować obywateli ze względu na kryteria powodujące powstanie zamkniętych kategorii o zróżnicowanym statusie prawnym. Rozwinięcie powyższego twierdzenia nastąpiło m.in. w orzeczeniu U 7/87, w którym TK stwierdził, że zasada równości wymaga, aby podmioty charakteryzujące się daną cechą istotną w równym stopniu były traktowane równo.

Równość oznacza także akceptację różnego traktowania przez prawo różnych podmiotów. Wynika to z faktu, że równe traktowanie przez prawo tych samych podmiotów pod pewnymi względami, oznacza z reguły różne traktowanie tych samych podmiotów pod innymi względami. W orzeczeniu K 6/89 TK podkreślił związek zasady równości z zasadą sprawiedliwości i orzekł, że wszelkie zróżnicowanie w prawie jest dopuszczalne wówczas, o ile jest usprawiedliwione. Ten ścisły związek zasady sprawiedliwości i równości był wielokrotnie podkreślany w orzeczeniach TK /m.in. w orzeczeniach K 3/89, K 1/90, K 7/90, K 1/91, K 8/91/.

Strona 1/2